Η Τουρκία έλαβε χθες στις Βρυξέλλες το πολυπόθητο «συγχωροχάρτι» για τη στάση της απέναντι στην Κύπρο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλέον «κυπριακό εμπόδιο» στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της στην Ε.Ε., πλην της τελικής κρίσης για το αν θα γίνει ή όχι μέλος της Ε.Ε. μετά το τέλος των διαπραγματεύσεών της.
Το συγχωροχάρτι αυτό έδωσαν από κοινού στην Τουρκία η ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση, οι οποίες με μια πρωτοφανή κίνηση στα χρονικά των κρατών-μελών αποδέχθηκαν να κλείσει θέμα ύψιστου εθνικού συμφέροντός τους στο κατώτερο επίπεδο του Συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών, ώστε να μην έρθει στο Συμβούλιο Κορυφής της Πέμπτης και γίνει αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο αρχηγών κρατών-μελών της Ε.Ε.
Με βάση τη συμφωνία που επετεύχθη στο χθεσινοβραδινό Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών, οι 27 απελευθέρωσαν την Τουρκία από τη δεσμευτική υποχρέωση που οι ίδιοι οι εταίροι τής είχαν επιβάλει το 2005 και το 2007. Δηλαδή να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο στην περίπτωση της Κύπρου ανοίγοντας τα τουρκικά λιμάνια και αεροδρόμια στην Κύπρο και επιπροσθέτως να έχει προχωρήσει σε εξομάλυνση των σχέσεών της με την Κύπρο, ειδάλλως σ' αυτό το Συμβούλιο Κορυφής θα επανεξεταζόταν η συνολική πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε.
Μπροστά στον όγκο των εταίρων που αυτή τη στιγμή δεν ήθελαν να ανοίξουν κεφάλαιο επανεξέτασης της διαπραγματευτικής πορείας της Τουρκίας, η κυπριακή κυβέρνηση σε πλήρη σύμπνοια με την ελληνική κυβέρνηση δεν επέμειναν ούτε στην επιβολή κυρώσεων για την αρνητική συμπεριφορά της Τουρκίας ούτε σ' ένα νέο χρονοδιάγραμμα ουσιαστικής επαναξιολόγησης της Τουρκίας για τα ίδια θέματα, αλλά ούτε και σε άμεσο μπλοκάρισμα (σ.σ. έτσι για την τιμή των όπλων...) ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας, π.χ. του κεφαλαίου του περιβάλλοντος, το οποίο ανοίγει η σουηδική προεδρία στις 21 Δεκεμβρίου...
Η μονομερής -προφορική- δήλωση της κυπριακής κυβέρνησης ότι κρατά το δικαίωμα να μπλοκάρει στο μέλλον άλλα διαπραγματευτικά κεφάλαια δημιουργεί ασάφεια στο αν η πράξη αυτή θα γίνεται με αυστηρά πολιτικά κριτήρια ή με βάση τη συμπεριφορά της Αγκυρας απέναντι στο τρέχον κοινοτικό κεκτημένο. Το σημείο αυτό είναι μεγάλης σημασίας για το ουσιαστικό πολιτικό όπλο της Κύπρου που τελικά είναι μόνον το κεφάλαιο της ενέργειας Ε.Ε. - Τουρκίας.
Η χθεσινή εξέλιξη στις Βρυξέλλες αποτελεί ένα ουσιαστικό ορόσημο για την πορεία, όχι μόνον των ευρωτουρκικών σχέσεων, αλλά και των ελληνοτουρκικών και της πορείας του ίδιου του κυπριακού ζητήματος.
Η Ελλάδα έχοντας να διαχειριστεί την οικτρή οικονομική κατάστασή της με αυστηρούς κριτές την Κομισιόν, την ευρωομάδα και την ΕΚΤ και με ανοιχτό ένα ακόμα εθνικό μέτωπο, το θέμα των Σκοπίων, αποδεικνύεται μάλλον ανίσχυρη να χρησιμοποιήσει τους κοινοτικούς θεσμούς και το κεκτημένο για άμεσα πρακτικά αποτελέσματα ως μοχλό πίεσης απέναντι στην υποψήφια προς ένταξη Τουρκία. (σ.σ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο πρωθυπουργός ουδέποτε κατονόμασε μέχρι τώρα τις φράσεις «Πρωτόκολλο» ή «κυρώσεις» σε βάρος της Τουρκίας. Αντιθέτως ευθύς εξ αρχής έμεινε πιστός σ' ένα «νέο χρονοδιάγραμμα» για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας χωρίς συγκεκριμένη αρχή και τέλος.) Κατ' αυτόν τον τρόπο όμως, το ειδικό βάρος της υποψήφιας Αγκυρας, ακόμα και μέσα στους κοινοτικούς κόλπους, φαντάζει πολύ μεγαλύτερο έναντι αυτού της Αθήνας, κράτους-μέλους.
Η Λευκωσία και ο πρόεδρος Χριστόφιας έχουν πλέον ελάχιστα ουσιαστικά μέσα πίεσης για την αντιμετώπιση της Αγκυρας σε μια διαφαινόμενη λύση του Κυπριακού, η οποία πλέον δεν φαίνεται να υπερβεί την προσεχή άνοιξη.
Η Τουρκία έχει κάθε λόγο να επαίρεται ότι εφαρμόζει επακριβώς την πολιτική της και τις σχετικές δηλώσεις της. Από το φθινόπωρο μέχρι και σήμερα, η κυβέρνηση Ερντογάν διαβεβαίωνε προς πάσα κατεύθυνση ότι ούτε θα εφαρμόσει το Πρωτόκολλο προς την Κύπρο ούτε θα υποστεί έστω και μια γρατζουνιά στην ενταξιακή πορεία της. Χθες επιβεβαιώθηκε πλήρως.Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2009
*