Τη λύση της αφαλάτωσης σε 19 μικρά νησιά του Αιγαίου προκρίνει το ΥΕΝΑΝΠ. Όπως εξήγγειλε την Πέμπτη το μεσημέρι ο Αν. Παπαληγούρας, η λύση αυτή δεν θα αποτελεί μόνο μια οικονομικότερη λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, αλλά και μια μόνιμη λύση που θα δίνει ουσιαστικές αναπτυξιακές προοπτικές στις τοπικές κοινωνίες, τονώνοντας δραστηριότητες ζωτικής σημασίας, όπως είναι πρώτα απ’ όλα ο τουρισμός.
Αν και ο κ. Αν. Παπαληγούρας όταν ρωτήθηκε απ’ το Portnet.gr, απέφυγε να δεσμευτεί σε χρονοδιαγράμματα και ύψος των συγκεκριμένων επενδύσεων, παραπέμποντας για ενημέρωση στο άμεσο μέλλον, πληροφορίες αναφέρουν ότι ίσως κάποιες μονάδες, ίσως λειτουργήσουν και αυτό το καλοκαίρι, αλλά οπωσδήποτε για την ολοκλήρωση του σχετικού δικτύου προβλέπεται ότι θα χρειαστεί ένα διάστημα 18 μηνών, από την προκύρηξη του διαγωνισμού μέχρι την εγκατάσταση των σχετικών μονάδων.
Τα νησιά στα οποία θα εγκατασταθούν οι μονάδες αφαλάτωσης προβλέπεται να είναι τα εξής :
1.Νησιά των Κυκλάδων:-Αμοργός-Δονούσα-Κουφονήσια-Ηρακλειά-Θηρασιά-Σίκινος-Φιολέγανδρος.
2.Στα Δωδεκάνησα, στα νησιά:-Μεγίστη-Χάλκη-Λειψοί-Αγαθονήσι-Αρκοί-Ψέριμος-Καλόλημνος-Φραμακονήσι-Πλατύ-Μαράθι-Λέβυθα.
Όπως έγινε γνωστό έχουν ενδιαφερθεί κατ’ αρχήν περίπου 15 εταιρείες που θα ήθελαν να συμμετάσχουν στις σχετικές επενδύσεις. Αν και φυσικά δεν υπάρχει δέσμευση απ’ την πλευρά τους, αφού όλος ο σχεδιασμός βρίσκεται σε φάση «προχωρημένης έρευνας αγοράς», σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου ο αριθμός είναι εντυπωσιακός, αν σκεφτεί κανείς ότι αυτήν την στιγμή τα νησιά που πάσχουν από λειψυδρία εξυπηρετούνται από υδροφόρες, οι οποίες ανήκουν σε δύο εταιρικά σχήματα συμφερόντων ενός και μόνο φυσικού προσώπου! Ευλόγως όθεν, προκύπτει και μια εντυπωσιακή εξοικονόμηση πόρων για το ΥΕΝΑΝΠ και ευρύτερα για το δημόσιο, αφού, σύμφωνα με υπολογισμούς, από τα 8 ευρώ ανά κυβικό που είναι σήμερα το κόστος ύδρευσης των νησιών, αυτό θα μειωθεί έως και στο 1/3, με το κόστος να υπολογίζεται ότι δεν θα ξεπερνάει τα 3 ευρώ ανά κυβικό. Όπως πληροφορείται μάλιστα το Portnet.gr, ένα πιλοτικό τέτοιο πρόγραμμα εφαρμόζεται στην Σύμη σε συνεργασία με τον τοπικό δήμαρχο, όπου πλέον το κόστος ανά κυβικό έχει διαμορφωθεί μόλις στα 2,70 ευρώ. Η όλη επένδυση σχεδιάζεται να γίνει με αυτοχρηματοδότηση απ’ τον ή τους αναδόχους και με τους τοπικούς δήμους να αναλαμβάνουν την υποχρέωση να παραχωρήσουν ένα τεχνικά κατάλληλο οικόπεδο στον ανάδοχο για την εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης. Η εκμετάλλευση μάλιστα από τους επενδυτές προβλέπεται να είναι 10ετής και μετά την παρέλευση αυτού του διαστήματος, οι μονάδες θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία των δήμων.
Όπως δεσμεύθηκε δε ο ΥΕΝΑΝΠ, οι πόροι που θα εξοικονομηθούν θα διατεθούν πάλι στις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες των μικρών νησιών, για την βελτίωση των εκεί υποδομών πρώτης ανάγκης όπως είναι σχόλια, νοσοκομεία, οδικό δίκτυο κλπ.
...ακολοθει ανακοινωση της κρατικης εταιρειας υδατων Κυπρου..
| |
Μονάδες Αφαλάτωσης | |
Η παρατεταμένη ανομβρία που παρατηρήθηκε στον τόπο μας κατά την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα, που είχε ως αποτέλεσμα τη μη ικανοποιητική αποθήκευση νερού στα φράγματα που είχαν ήδη κατασκευαστεί, επέβαλε τη δημιουργία των Μονάδων Αφαλάτωσης Θαλασσίου Νερού, με σκοπό τη σε μεγάλο βαθμό απεξάρτηση από τη βροχόπτωση της παροχής πόσιμου νερού στα μεγάλα αστικά και τουριστικά κέντρα.
Αρχικά κατασκευάστηκε η Μονάδα Αφαλάτωσης Δεκέλειας η οποία λειτούργησε τον Απρίλιο του 1997 και έχει δυναμικότητα 40.000 m3/ ημέρα. Η Μονάδα αυτή εξυπηρετεί τις υδρευτικές ανάγκες της Ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου και μέρος των αναγκών της Λάρνακας και της Λευκωσίας. Η Μονάδα από τον Ιούλιο του 2008 επεκτάθηκε κατά 10.000 m3/ημέρα και επεκτείνεται για να αυξήσει την παραγωγή της κατά ακόμα 10.000 m3 /ημέρα τον Απρίλιο 2009, ούτως ώστε η συνολική παραγωγή να αυξηθεί στις 60.000 m3/ημέρα.
Η Μονάδα Αφαλάτωσης Λάρνακας λειτούργησε τον Μάιο 2001 και έχει δυναμικότητα 52.000 κυβικά μέτρα νερού την ημέρα. Και αυτή η Μονάδα αναβαθμίστηκε ούτως ώστε από τον Ιανουάριο 2009 παράγει επιπλέον 10.000 m3/ημέρα αυξάνοντας την παραγωγή στις 62.000 m3/ημέρα.
Η Μονάδα Αφαλάτωσης Λάρνακας μαζί με τη Μονάδα Αφαλάτωσης της Δεκέλειας εξυπηρετούν τις ανάγκες των Επαρχιών Λευκωσίας, Λάρνακας και Αμμοχώστου.
Έχει επίσης ολοκληρωθεί η κατασκευή της Κινητής Μονάδας Αφαλάτωσης Μονής (Δεκέμβριος 2008) η οποία παράγει 20.000m3/ημέρα . Η Μονάδα αυτή θα εξυπηρετεί τις ανάγκες της Λεμεσού για τα επόμενα 3 χρόνια, οπότε υπολογίζεται να είναι έτοιμη η 3η Μονάδα Αφαλάτωσης Λεμεσού που θα κατασκευαστεί στην περιοχή Ακρωτηρίου-Επισκοπής και θα είναι δυναμικότητας 40.000 m3/ημέρα με δυνατότητα επέκτασης στα 60.000 m3/ημέρα. Επίσης έχει ξεκινήσει (Ιανουάριο 2009) την λειτουργία της η Μονάδα Επεξεργασίας νερού του Υδροφορέα του ποταμού Γαρύλλη δυναμικότητας 10.000 m3/ημέρα για τις υδρευτικές ανάγκες της Λεμεσού.
Παράλληλα έχει ξεκινήσει και η κατασκευή της Κινητής Μονάδας Αφαλάτωσης στην Πάφο για τις άμεσες ανάγκες της Επαρχίας Πάφου ενώ μελετάται και η κατασκευή 4ης μόνιμης Μονάδας στην Πάφο και κινητής Μονάδας Αφαλάτωσης στη περιοχή Βασιλικού.
Κατασκευή-Συμβόλαια
Οι Μονάδες έχουν κατασκευαστεί με τη μέθοδο της αυτοχρηματοδότησης. Σύμφωνα με το Συμβόλαιο που είναι τύπου BOOT (Built, Own, Operate and Transfer), οι Εργολάβοι/Επενδυτές που ανέλαβαν την κατασκευή των Μονάδων έχουν επωμιστεί όλα τα έξοδα για την κατασκευή όλων των έργων πολιτικής μηχανικής, την προμήθεια και εγκατάσταση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και γενικά την εκτέλεση όλων των απαραίτητων εργασιών για την ολοκλήρωση των έργων. Ακολούθως λειτουργούν τις Μονάδες με δικά τους έξοδα για συγκεκριμένη περίοδο 10 ή 20 χρόνων και πωλούν το παραγόμενο νερό στη Κυβέρνηση σε καθορισμένη τιμή. Η Κυβέρνηση έχει αναλάβει την υποχρέωση να παραλαμβάνει μια ελάχιστη ποσότητα νερού επί 10 ή 20 χρόνια. Μετά την παρέλευση της περιόδου αυτής, οι Μονάδες περιέρχονται αυτόματα στην κυριότητα της Κυβέρνησης, ενώ παρέχεται το δικαίωμα εξαγοράς των Μονάδων πριν τη συμπλήρωση της περιόδου αυτής.
Το Συμβόλαιο για την κατασκευή και λειτουργία της Μονάδας Αφαλάτωσης Δεκέλειας ανατέθηκε κατόπιν προσφορών στην Κοινοπραξία CARAMONDANI BROS LTD και CARAMONDANI DESALINATION PLANTS LTD. στην τιμή των 0,54 σεντς ανά κυβικό μέτρο νερού, ενώ στη Λάρνακα ανατέθηκε στην εταιρεία LARNACA WATER PARTNERS (κοινοπραξία των εταιρειών IDE και OCEANA από το Ισραήλ) στην τιμή των 0,399 σεντς ανά κυβικό μέτρο. Η διαφορά στην τιμή αγοράς του νερού από την Κυβέρνηση οφείλεται στο γεγονός ότι με την πρόοδο της τεχνολογίας το κόστος του αφαλατωμένου νερού διεθνώς παρουσίαζε μείωση.
Η Μονάδα Αφαλάτωσης Δεκέλειας εξαγοράστηκε από την Κυβέρνηση το 2005 κάνοντας χρήση του σχετικού όρου του Συμβολαίου. Ακολούθως η Κυβέρνηση προχώρησε στην προκήρυξη προσφορών για την Ανακαίνιση, Λειτουργία, Συντήρηση και Πώληση νερού στο ΤΑΥ για περίοδο 20 ετών. Το Συμβόλαιο ανατέθηκε στην εταιρεία CARAMONDANI DESALINATION PLANTS LTD στην τιμή των £0,376/m3. Η 20ετής περίοδος ξεκίνησε το Μάιο 2007.
Το Συμβόλαιο για την Κινητή Μονάδα Αφαλάτωσης Μονής ανατέθηκε στην Κοινοπραξία των εταιρειών SUBSEA (Ηνωμένου Βασιλείου) και NIROSOFT (Ισραήλ) στην τιμή των €1,387/ m3.
Το Συμβόλαιο για τη Μονάδα Επεξεργασίας νερού του Υδροφορέα του ποταμού Γαρύλλη ανατέθηκε στην εταιρεία NIROSOFT Industries (Ισραήλ) στην τιμή των €0,2992/ m3.
Στα Συμβόλαια υπάρχουν πρόνοιες που αναπροσαρμόζουν τις τιμές αυτές λαμβάνοντας υπόψη τις αυξομειώσεις της τιμής του πετρελαίου και του ηλεκτρικού ρεύματος καθώς και τις αυξήσεις στα εργατικά κόστα.
Περιγραφή-Λειτουργία
Οι Μονάδες Αφαλάτωσης αποτελούνται από:
α) Υποθαλάσσιους αγωγούς μεταφοράς θαλασσίου νερού και απόρριψης της άλμης.
β) Αντλιοστάσιο θαλασσίου νερού στην παραλία.
γ) Χερσαίους αγωγούς μεταφοράς θαλάσσιου νερού και απόρριψης της άλμης.
δ) Εργοστάσιο αφαλάτωσης.
ε) Αγωγούς μεταφοράς αφαλατωμένου νερού στις δεξαμενές ΤΑΥ.
Ακολούθως θα δούμε τις διάφορες φάσεις που περνά το νερό από τη θάλασσα μέχρι να φτάσει στον καταναλωτή.
Το θαλάσσιο νερό λαμβάνεται από σημείο που βρίσκεται 500 μέτρα (Δεκέλεια) και 1000 μέτρα (Λάρνακα) από την ακτή. Μέσω αγωγού καταλήγει στο αντλιοστάσιο που βρίσκεται στην παραλία. Αφού περάσει μέσα από πυκνά πλέγματα για να αφαιρεθούν στερεές ουσίες, αντλείται προς τη Μονάδα που βρίσκεται μακριά από την παραλία περίπου 500-800 μέτρα.
Εκεί υπάρχουν 3 στάδια επεξεργασίας, το στάδιο της προεπεξεργασίας, το στάδιο της αντίστροφης όσμωσης και το τελικό στάδιο επεξεργασίας.
α) Στάδιο προεπεξεργασίας: Οι μικροοργανισμοί πρέπει να καταστραφούν και τα αιωρούμενα στερεά να αφαιρεθούν ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη μικροοργανισμών και η εναπόθεση αλάτων στις μεμβράνες. Η προεπεξεργασία περιλαμβάνει προχλωρίωση, συσσωμάτωση κολλοειδών οργανικών ουσιών με την προσθήκη χημικών, φιλτράρισμα μέσω φίλτρων άμμου και προσθήκη θειϊκού οξέως για τη ρύθμιση της οξύτητας. Το φιλτραρισμένο νερό αντλείται σε ειδικά φίλτρα πολυπροπυλενίου που κρατούν όλες τις στερεές ουσίες μεγέθους μεγαλύτερου του 1μm που θα προκαλούσαν ζημιά στις μεμβράνες αντίστροφης όσμωσης. Ακολούθως γίνεται αποχλωρίωση διότι οι μεμβράνες καταστρέφονται στην παρουσία ελεύθερου χλωρίου.
β) Αντίστροφη ΄Οσμωση: Το νερό τροφοδοτείται στις μεμβράνες αντίστροφης όσμωσης με αντλίες ψηλής πίεσης που παρέχουν την πίεση που απαιτείται (περίπου 65-80 ατμόσφαιρες) ώστε το νερό να περάσει μέσα από τις μεμβράνες και να απορρίψει τα άλατα του. Η ανάκτηση στις μεμβράνες είναι περίπου 50% δηλαδή για να παραχθεί ένα κυβικό μέτρο αφαλατωμένου νερού απαιτούνται δύο κυβικά μέτρα θαλασσίου νερού. Το θαλάσσιο νερό με τη διπλάσια συγκέντρωση αλάτων (άλμη) επιστρέφει μέσω αγωγού στη θάλασσα αφού περάσει μέσα από τις αντλίες ψηλής πίεσης και δώσει (λόγω της πίεσης που έχει δεχτεί) ένα μέρος της ενέργειας (περίπου 25-30%) στις αντλίες. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας.
γ) Τελικό στάδιο επεξεργασίας: Το αφαλατωμένο πλέον νερό οδηγείται για την τελική επεξεργασία σε δεξαμενή όπου με τη χρήση χημικών όπως επεξεργασμένου ασβέστη και διοξειδίου του άνθρακα ή θειικού οξέως επιτυγχάνεται η τελική διόρθωση της οξύτητας και η αύξηση της σκληρότητας του παραγομένου νερού. Τέλος το νερό χλωριώνεται και είναι έτοιμο για παραλαβή από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων.
Οι δύο μονάδες λειτουργούν με την ίδια περίπου διαδικασία, διαφέρουν όμως στα χημικά που χρησιμοποιούν. Επίσης ενώ η παραλαβή του νερού στη Δεκέλεια γίνεται σε δεξαμενές του Τμήματος που βρίσκονται στον ίδιο χώρο της Μονάδας, για την περίπτωση της Λάρνακας η παραλαβή γίνεται στις δεξαμενές του Τμήματος στο Διυλιστήριο Τερσεφάνου. Ο Εργολάβος δηλαδή έχει την ευθύνη της άντλησης μέσω αγωγού μήκους 12 χιλιομέτρων τον οποίο κατασκεύασε ο ίδιος και αποτελεί μέρος του όλου Έργου.
Σημασία των Μονάδων Αφαλάτωσης
Η συμβολή των Μονάδων αυτών στην επίλυση του υδατικού προβλήματος που μαστίζει τον τόπο μας είναι τεράστια. Όπως έχει ήδη αναφερθεί οι δύο μόνιμες Μονάδες Αφαλάτωσης καλύπτουν σε μεγάλο μέρος τις υδρευτικές ανάγκες τριών Επαρχιών (Λευκωσίας, Λάρνακας και Ελεύθερης Αμμοχώστου). Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα οι ανάγκες των τριών αυτών Επαρχιών ανέρχονται σε 43 ΕΚΜ νερού το χρόνο. Οι δύο Μονάδες έχουν τη δυνατότητα να παράγουν μια ελάχιστη ποσότητα 30ΕΚΜ (13 ΕΚΜ η Δεκέλεια και 17 ΕΚΜ η Λάρνακα) το χρόνο, η οποία θα αυξηθεί μετά από τις αναβαθμίσεις στα 40 ΕΚΜ.
Παράλληλα έχει απαμβλυνθεί και το υδρευτικό πρόβλημα της πόλης και επαρχίας Λεμεσού με τη λειτουργία της Κινητής Μονάδας στη Μονή και του Γαρύλλη.
