ΓΣΦ Συνέντευξη στο Πρώτο Θέμα 2008

Σαλιάρης & Icil, το ελληνοτουρκικό δίδυμο που μας έφερε την Google 15 Σεπτεμβρίου 2008, 00:31 του Σταμάτη Ζαχαρού
Μιλούν για τον «χαοτικό» τρόπο λειτουργίας της εταιρείας, την εμμονή κάποιων με το φακέλωμα των χρηστών, τις εργασιακές συνθήκες και φυσικά τις προοπτικές για την ελληνική αγορά «Business stories»: Οι χρήστες του Internet στην Ελλάδα είναι ήδη εξοικειωμένοι με τις υπηρεσίες της «Google». Η δημιουργία τοπικού γραφείου στη χώρα μας θα έχει κάποια διαφορά για τους χρήστες σε σχέση με ό,τι γνωρίζουν μέχρι τώρα; Γιώργος Σαλιάρης-Φασσέας: Υπάρχουν τρεις προτεραιότητες που έχουν τεθεί για το τοπικό γραφείο μας στην Ελλάδα. Πρώτ’ απ’ όλα, εστιάζουμε στην καλύτερη προσαρμογή των εφαρμογών στις τοπικές ανάγκες. Είναι διαφορετικό να προσπαθεί κάποιος προγραμματιστής, που μπορεί να είναι οποιασδήποτε εθνικότητας, να γράψει τη φράση «Οδός Μεσογείων» στα ελληνικά από το γραφείο του στο Mountain View της Καλιφόρνια (όπου και βρίσκεται το αρχηγείο της «Google», γνωστό ως «Google plex») και εντελώς διαφορετικό να γίνεται η προσαρμογή εδώ. Η «Google» έχει αποφασίσει να λανσάρει τα προϊόντα της σε 40 γλώσσες και μία απ’ αυτές είναι και τα ελληνικά. Η δεύτερη προτεραιότητά μας είναι να αναπτύξουμε συνέργιες με τοπικούς παίκτες και είναι πολύ πιο εύκολο να το κάνουμε αν έχουμε τοπική παρουσία και γνωρίζουμε τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στη χώρα. Ιδίως σε τομείς όπως η λογοτεχνία και η ιστορία, η Ελλάδα έχει πολύ πλούσιο περιεχόμενο και οι Ελληνες ενδιαφέρονται πολύ γι’ αυτά. Ετσι, θέλουμε να δώσουμε στους χρήστες μας την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν την πλατφόρμα μας για να μεταδώσουν αυτό τον πλούτο σε ολόκληρο τον κόσμο. Τρίτη προτεραιότητα είναι να κατανοήσουμε τις ανάγκες των χρηστών και να παράσχουμε πιο εξειδικευμένη υπηρεσία, που έχουν ανάγκη οι χρήστες σ’ αυτή την αγορά. Είναι πιο εύκολο να το κάνουμε αν είμαστε ενταγμένοι στο συγκεκριμένο περιβάλλον. b.s.: Γιατί η «Google» επέλεξε να επενδύσει στην Ελλάδα. Η αγορά είναι μικρή, αναπτύσσεται αργά, τα εμπόδια για είσοδο νέων επιχειρήσεων πολλά, τι οδήγησε σ’ αυτή την απόφαση; ΓΣΦ: Η αγορά είναι πράγματι μικρή και αναπτύσσεται αργά, αλλά ελπίζουμε ότι αυτό θ’ αλλάξει. Επίσης στην «Google» σεβόμαστε την Ελλάδα και όλη αυτή την κληρονομιά και την ιστορία που «κουβαλάει»… b.s.: Ημουν βέβαιος ότι θα το πείτε αυτό… ΓΣΦ: Ε, ναι, αλλά δεν είναι μια απλή κολακεία. Δείτε, για παράδειγμα, ότι δεν έχουμε γραφείο στη μεγαλύτερη και πιο αναπτυσσόμενη αγορά της Ρουμανίας και έχουμε εδώ. b.s.: Τα προβλήματα με τη γραφειοκρατία δεν τα γνωρίζετε; ΓΣΦ: Φυσικά, αλλά αυτός είναι ο τρόπος που δουλεύουμε στην «Google». Πιστεύουμε ότι θα αλλάξουμε τον κόσμο. Ετσι και εδώ, νομίζω ότι θα βοηθήσουμε να τεθούν νέα standards. Τι έκανε την διαφορά… b.s.: Ποιο είναι τελικά το αντικείμενο της «Google»; Οι υπηρεσίες που είναι ευρύτατα διαδεδομένες, προσφέρονται δωρεάν. Από πού βγάζει χρήματα η «Google» και αυξάνει συνεχώς τη χρηματιστηριακή αξία της; Είναι μια «εξελιγμένη» διαφημιστική εταιρεία ή κάτι άλλο; ΓΣΦ: Μια πολύ γενική απάντηση που θα μπορούσα να δώσω είναι ότι η «Google» αποτελεί μια πλατφόρμα πάνω στην οποία βασίζονται διάφορες εφαρμογές, μεταξύ των οποίων και διαφημιστικές. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το YouTube, η πασίγνωστη πλατφόρμα video που ανήκει στην εταιρεία μας, φιλοξενεί videos χρηστών αλλά ποτέ δεν παράγει περιεχόμενο γι’ αυτούς. Με τον ίδιο τρόπο, η «Google» φιλοξενεί διαφημίσεις αλλά δεν παράγει διαφημιστικά σποτ για τους πελάτες της. Η πλατφόρμα παρέχει τα εργαλεία στους χρήστες για να δημιουργήσουν και να δημοσιεύσουν το περιεχόμενο που επιλέγουν αλλά ποτέ δεν παρεμβαίνει σ’ αυτό. Τα χρήματα κερδίζονται πουλώντας διαφήμιση που προβάλλεται παράλληλα με τα δωρεάν προϊόντα. Είναι περισσότερο μια πλατφόρμα που παρεμπιπτόντως πουλά και διαφήμιση, παρά μια διαφημιστική εταιρεία. Το κλειδί της επιτυχίας είναι το γεγονός ότι η «Google» μοιράζεται με τους συνεργάτες της τα διαφημιστικά έσοδα. Mustafa Icil: Υπάρχει ένα ρητό στην «Google», το οποίο λέει ότι «ο πελάτης έρχεται πρώτα» και ένα άλλο που λέει ότι «μπορείς να βγάλεις λεφτά χωρίς να γίνεις κακός». Αν συνδυάσεις αυτά τα ρητά καταλήγεις στο συμπέρασμα ότι αν καταφέρεις να δώσεις στους χρήστες εύχρηστα και καλής ποιότητας εργαλεία, θα τα χρησιμοποιήσουν και στη συνέχεια μπορείς να σκεφθείς τον τρόπο να βγάλεις χρήματα βασιζόμενος στα εργαλεία αυτά. Μια γενική ματιά στη διαφημιστική αγορά που κατακλύζεται από χιλιάδες μάρκες μάς οδηγεί εύκολα στο συμπέρασμα ότι οι καταναλωτές υφίστανται μια διαφημιστική ρύπανση. Ετσι η βασική πρόκληση που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη αγορά είναι η στόχευση συγκεκριμένων μηνυμάτων σε συγκεκριμένα κοινά-στόχους. Αναζητούμε διαρκώς τρόπους να στοχεύσουμε σωστά και παράλληλα να μετράμε την αποτελεσματικότητα της διαφήμισης. Αυτό λοιπόν που κάνει η «Google» είναι να παρέχει εργαλεία στους χρήστες που διευκολύνουν τη ζωή τους και παράλληλα, χωρίς να τους ενοχλεί, να διαφημίζει προϊόντα σχετικά με αυτό που αναζητούν στο πλάι. Ετσι όταν ένας χρήστης ψάχνει για μια πληροφορία στην ιστοσελίδα της «Google», αυτό που λαμβάνει είναι συστηματοποιημένα αποτελέσματα σχετικά με την έρευνά του στα αριστερά, στα οποία δεν παρεμβαίνει ανθρώπινο χέρι. Ταυτόχρονα, στα δεξιά, λαμβάνει συνδέσεις με διαφημιζόμενους που σχετίζονται άμεσα με τις λέξεις της αναζήτησής του. Αυτές οι συνδέσεις μπορούν να θεωρηθούν και ως σχετικές εμπορικές πληροφορίες. b.s.: Αυτό ακριβώς το εργαλείο διαχείρισης της διαφήμισης άλλωστε έχει διαφοροποιήσει σημαντικά την «Google». ΓΣΦ: Δεν είναι μόνο η πλατφόρμα. Η «Google» συνεχώς επενδύει σε διαφοροποιημένα και καινοτόμα προϊόντα. Από χάρτες μέχρι τρισδιάστατες απεικονίσεις. Αυτή είναι η δύναμη της «Google», ότι είναι συνεχώς καινοτόμα. b.s.: Ενα άλλο πρόβλημα, που ενδεχομένως σχετίζεται με τον τρόπο διαχείρισης της διαφήμισης, αφορά το πιθανό φακέλωμα των χρηστών. Θέμα που πολλές φορές έχει γίνει το αγαπημένο όσων media χαρακτηρίζονται τεχνοφοβικά. ΜΙ: Η τεχνολογία της «Google» είναι τέτοια που δεν επιτρέπει την παρέμβαση στα αποτελέσματα. Οταν μια λέξη-κλειδί γράφεται, αυτόματοι μηχανισμοί «ταιριάζουν» τα αποτελέσματα με τις συνδέσεις χορηγών. Υπάρχει μια περίπτωση κατά την οποία παλαιότερα δεδομένα λαμβάνονται υπόψη για να δώσουν όσο το δυνατόν πιο συναφή αποτελέσματα και συνδέσεις. Αυτή η περίπτωση είναι όταν ο χρήστης «συνδεθεί» με το προφίλ που έχει δημιουργήσει στο «Google» και αυτό συμβαίνει για να είναι πιο προσωποποιημένη η αναζήτηση του χρήστη. ΓΣΦ: Προσωπικά κατανοώ το γεγονός ότι λόγω μεγέθους η «Google» βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο, αλλά θα πρέπει να επισημάνω ότι είναι η μοναδική εταιρεία που χωρίς να υποχρεούται από κάποιον νόμο, καθιστά ανώνυμες τις διευθύνσεις των υπολογιστών κάθε χρήστη που μπαίνει στη σελίδα της. Για παράδειγμα, στην αυστηρή Κίνα δεν είναι διαθέσιμες οι υπηρεσίες του gmail (το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της «Google») ούτε και του blogger (η εφαρμογή δημιουργίας και δημοσίευσης ιστολογίων), καθώς οι τοπικοί νόμοι θα μας υποχρέωναν να κρατούμε στοιχεία των χρηστών και ενδεχομένως να τα προμηθεύουμε στην κυβέρνηση. b.s.: Ακόμη και αν τα στοιχεία τα ζητούσε η αμερικανική κυβέρνηση; ΓΣΦ: Στις ΗΠΑ συνέβη ένα τέτοιο περιστατικό πριν δύο χρόνια περίπου και αρνηθήκαμε να δώσουμε στοιχεία στις Αρχές. Θα ήθελα επίσης να συμπληρώσω ότι η εταιρεία δεν διαθέτει τόσα στοιχεία όσα πιστεύει ο κόσμος, καθώς υπάρχει μια αυτόματη διαδικασία διαγραφής των προσωπικών δεδομένων. Επιπλέον, συστήματα ασφαλείας δεν επιτρέπουν σε κανέναν να δει προσωπικά δεδομένα, όπως για παράδειγμα το gmail κάποιου. Προϊόντα σε 40 γλώσσες b.s.: Μου είπατε προηγουμένως ότι η «Google» θέλει να λανσάρει τα νέα προϊόντα της σε 40 γλώσσες. Εχετε υπολογίσει πόσοι είναι οι χρήστες των εφαρμογών σας παγκοσμίως; ΜΙ: Μιλάμε για ένα τεράστιο πλήθος χρηστών. Συνολικά σήμερα στον πλανήτη 1,2 δισ. άνθρωποι χρησιμοποιούν το Ιnternet και η ανάπτυξη του συγκεκριμένου πληθυσμού είναι τόσο ραγδαία που απλώς αρκεί να σας πω ότι πριν από 10 χρόνια οι χρήστες ήταν 70.000. Στην ανάπτυξη αυτή δεν έχουμε δει ακόμη τη συμβολή των κινητών τηλεφώνων, που σταδιακά θα παρέχουν πιο πλούσια εμπειρία στον χρήστη και ταχύτερες συνδέσεις. Αν συνυπολογίσουμε και όσους κάνουν χρήση των υπηρεσιών μέσω κινητού τηλεφώνου, τότε ο αριθμός εκτοξεύεται σε περίπου 3 δισεκατομμύρια, ενώ οι χρήστες τηλεφώνων αυξάνονται κατά 1.000 άτομα το λεπτό ίσως. Στις περισσότερες χώρες, η «Google» κατέχει ηγετική θέση. Δεν μπορούμε με ακρίβεια να μετρήσουμε τους χρήστες μας. Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι οι άνθρωποι που μπαίνουν στο Ιnternet κάνουν πραγματική χρήση των προϊόντων μας και ο αριθμός τους αυξάνεται διαρκώς. b.s: Οι αριθμοί είναι πραγματικά εντυπωσιακοί, αλλά ακόμη και έτσι οι χρήστες του Ιnternet και των υπηρεσιών σας είναι μειοψηφία σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της Γης που δεν έχει πρόσβαση σ’ αυτόν τον πλούτο πληροφοριών. Πώς νομίζετε ότι το Ιnternet θα γίνει πραγματικά «κοινόχρηστο» για τους κατοίκους του πλανήτη; ΓΣΦ: Αυτή ήταν πραγματικά μια πρόκληση όταν ξεκινήσαμε να συζητούμε για το παράδοξο της Ελλάδας, όπου ο καθένας έχει τέσσερα κινητά αλλά οι χρήστες του Ιnternet είναι λίγοι, γατί δεν έχουν συνηθίσει να χρησιμοποιούν το Ιnternet. Πιστεύω ότι σταδιακά, και καθώς η ευρυζωνικότητα θα επεκτείνεται, θα δούμε αύξηση της χρήσης στη χώρα μας. Μιλώντας σε παγκόσμιο επίπεδο, τα κινητά μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης για περιοχές που δεν υπάρχουν σταθερά δίκτυα, όπως η Αφρική. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε τις υπηρεσίες με κάθε μέσο που μπορεί να «δικτυωθεί» και να γίνουμε προσβάσιμοι κυριολεκτικά από παντού. b.s.: Το βασικό αντικείμενο της «Google» είναι η αναζήτηση πληροφοριών. Νομίζετε ότι αυτό μπορεί στο μέλλον να αλλάξει; ΜΙ: Βασικά παραμένουμε μια μηχανή αναζήτησης. Υπάρχουν όμως πολλές καινοτόμες εφαρμογές, που σταδιακά θα γίνονται πιο δημοφιλείς. Μια εικόνα του πώς θα είναι η «Google» στο μέλλον μπορεί να πάρει κανείς από το «Google» Labs, ένα site που συγκεντρώνει αυτές τις εφαρμογές. Γενικά μπορώ να πω ότι ο επιχειρηματικός στόχος της εταιρείας είναι να «οργανώσει» τις πληροφορίες που υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Ετσι, έχουμε τη YouTube -που οργανώνει τα video- ή προχωρούμε στη δημιουργία μια ψηφιακής βιβλιοθήκης, «σκανάροντας» όλα τα βιβλία που υπάρχουν και προσπαθούμε όλες αυτές τις πληροφορίες να τις οργανώσουμε έτσι που να είναι χρήσιμες για όλο τον κόσμο. b.s.: Η ποιότητα του εργασιακού περιβάλλοντος στην «Google» αποτελεί πλέον έναν αστικό μύθο. Για εσάς που εργάζεστε στην «Google», ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ της τωρινής σας εργασίας και μιας θέσης σε οποιαδήποτε άλλη εταιρεία τεχνολογίας στη Silicon Valley ή αλλού; ΜΙ: Πιστεύω ότι η βασική διαφορά συνίσταται στο γεγονός ότι όταν ανήκεις στο δυναμικό της «Google», εργάζεσαι στην πιο καινοτόμο εταιρεία του κόσμου. Πώς κατορθώνει να είναι η πιο καινοτόμος, μπορείς εύκολα να το καταλάβεις αν δεις πώς εργάζονται αυτοί οι άνθρωποι. Κατ’ αρχάς, η εργασία στην «Google» είναι ιδιαίτερα «ευέλικτη». b.s.: Τι εννοείτε ευέλικτη; Ισως ότι μπορείτε να πηγαίνετε στο γραφείο στις 11 και να φεύγετε στις 2; ΓΣΦ: Θα μπορούσε κανείς να κάνει ακόμη κι αυτό. ΜΙ: Η ευελιξία συνίσταται στο γεγονός ότι η εταιρεία δίνει τη δυνατότητα στους εργαζομένους να γίνονται παραγωγικοί με όποιον τρόπο θέλουν αυτοί. Υπάρχει άλλο ένα ρητό στην «Google» που λέει ότι «οι ιδέες ποτέ δεν χάνονται, μη σκοτώνετε τις ιδέες». Η λογική είναι να μοιράζονται ο εργαζόμενοι τις ιδέες τους συνεχώς και να συζητούν γι’ αυτές εξελίσσοντάς τις οπουδήποτε. Στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας ακόμη και αν πάει κανείς στην τουαλέτα μπορεί να δει μικρές οθόνες αφής που κάποιος μηχανικός έχει γράψει έναν αλγόριθμο και ζητά από τους συναδέλφους του ιδέες. Οποιος επισκέπτεται την τουαλέτα μπορεί να προχωρήσει τη σκέψη. Οσο και αν μοιάζει ακραίο, λειτουργεί και πολλές ιδέες έχουν προκύψει από εκεί. Επίσης, ό,τι και αν έχετε ακούσει για την «Google», όπως τα τραπέζια μπιλιάρδου μέσα στα γραφεία, είναι αλήθεια. b.s.: Δουλεύουν ποτέ οι μηχανικοί ή παίζουν διαρκώς μπιλιάρδο; ΜΙ: Τα μπιλιάρδα έχουν τοποθετηθεί εκεί για να προάγουν τη συνεργασία και να προωθούν την καινοτομία. Δίπλα στα τραπέζια του μπιλιάρδου, για παράδειγμα, υπάρχουν πίνακες που μπορεί κανείς να γράψει. Η ιδέα δεν είναι να αφήσεις τους μηχανικούς να παίζουν μπιλιάρδο και να μη δουλεύουν, αλλά αν θέλουν να χαλαρώσουν λίγο να μπορούν να το κάνουν συζητώντας για τις ιδέες τους. ΓΣΦ: Στην Ευρώπη η κατάσταση είναι λίγο διαφορετική, λόγω της διαφορετικής νοοτροπίας. Ομως η βασική ιδέα είναι η ίδια. Το 70% των εργαζομένων στην «Google» είναι μηχανικοί και έτσι το ευέλικτο ωράριο δεν δημιουργεί προβλήματα. Κάποιος πρέπει να τελειώσει ένα κομμάτι δουλειάς και είναι αδιάφορο αν θα το κάνει το πρωί από το σπίτι του ή τα μεσάνυχτα στο γραφείο. Ενα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι εργαζόμενοι έχουν 20% ελεύθερο χρόνο εντός των πλαισίων του όποιου ωραρίου τους. Αυτό σημαίνει ότι εκείνη την ώρα, που αντιστοιχεί σε μια ημέρα την εβδομάδα, μπορούν να ασχοληθούν με οποιοδήποτε project τους αρέσει, όπως για παράδειγμα να αναπτύξουν μια εφαρμογή για ένα παιχνίδι σκάκι. Αλλοι εργαζόμενοι με το ίδιο ενδιαφέρον θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη του project. Τελικά, αυτό μπορεί να γίνει ένα νέο προϊόν που να λέγεται «Google Chess». Στη συνέχεια μπορεί κάποιος άλλος να πάρει το «Google Chess» και να δημιουργήσει μια εφαρμογή για την επιφάνεια εργασίας και κάπως έτσι εξελίσσονται τα projects. b.s.: Μοιάζει λίγο χαοτικός τρόπος δουλειάς. Θα πρέπει να υπάρχουν κάποιοι κανόνες. ΓΣΦ: Υπάρχουν κανόνες κυρίως ενδεικτικοί. Για παράδειγμα, κανείς δεν λέει «Α, είναι Παρασκευή και δεν έχω κάνει το 20% του “ελεύθερου χρόνου” μου, άρα παρατάω τη δουλειά που δεν έχει τελειώσει για να το κάνω». Εχεις όμως το δικαίωμα να το κάνεις. Επίσης εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι είσαι ελεύθερος να εργάζεσαι σε όποιο σημείο του πλανήτη θέλεις. Ακόμη και εάν έχεις προσληφθεί στο γραφείο της Πολωνίας και δεν αντέχεις τη συννεφιά, μπορείς να επιλέξεις να δουλεύεις από το ηλιόλουστο γραφείο της Αθήνας. b.s.: Μοιάζει με εργασιακό παράδεισο. Η «Google» απολύει ποτέ κόσμο; ΜΙ: Εεεεε… ΓΣΦ: Δεν έχει απολύσει ακόμη κανέναν στην Ελλάδα… ΜΙ: Ισως. ΓΣΦ: Φαντάζομαι ότι κάποιους θα έχει απολύσει, αλλά όχι πολλούς.