Συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από την κατάληψη του κτιρίου της Σόλωνος και οι πρωταγωνιστές αυτής της εξέγερσης καταθέτουν τις μαρτυρίες τους σε έναν τόμο που επιμελήθηκε ένας εξ αυτών, ο Γιώργος Α. Βερνίκος. Από το βιβλίο προδημοσιεύουμε μέρος του κειμένου Γ. Α. του Βερνίκου για την ίδρυση της Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης Νέων
Στη Νομική, Φεβρουάριος 1973
επέτειος
Τον Απρίλη του 1967 ήμουν 17 χρόνων. Η μητέρα μου, που ήταν επιστήμων και φιλάνθρωπος, είχε πεθάνει όταν ήμουν εννέα χρόνων. Ο πατέρας μου, άνθρωπος σημαντικός στην εποχή του, πίστευε στις αξίες πατρίδα, εργασία, πειθαρχία. Ηταν βενιζελικός, όπως όλη η οικογένεια. Εχω δύο αδέλφια, τον Νίκο και την Κίττυ. Εκείνη την εποχή λοιπόν υπήρχε διάχυτη η άποψη ότι μπορεί να γίνει δικτατορία. Στις 22 Απρίλη το βράδυ έγινε μια σύσκεψη στο πατρικό μου σπίτι για να γίνει μια πρώτη εκτίμηση της κατάστασης. Ακουγα με ενδιαφέρον την ανταλλαγή απόψεων των φίλων του πατέρα μου - κυρίως βενιζελικοί και κεντρώοι - και ένας απ' αυτούς γύρισε και μου είπε: «Γιώργο, να το θυμάσαι. Η δικτατορία του Μεταξά έφυγε εξαιτίας του πολέμου. Αυτοί για να φύγουν θα δημιουργήσουν μεγάλη εθνική ζημιά και θα μας βγάλουν την πίστη».
Εδωσα στον εαυτό μου ένα χρόνο διορία για να φύγει η δικτατορία. Οι παρεμβάσεις της χούντας στο χώρο της δικαιοσύνης και οι πληροφορίες ότι γίνονταν βασανιστήρια άρχισαν να μου δημιουργούν μεγάλη αναστάτωση και να αισθάνομαι ότι προσβάλλουν τη νοημοσύνη μου και την προσωπικότητά μου ως ελεύθερου ατόμου. Είχα μεγάλη αυτοπεποίθηση και δεν μου άρεσε η αυστηρή πατριαρχική εξουσία. Στα 18 μου αποφάσισα να μην έχω καμία οικονομική σχέση με την οικογένειά μου.
Τον Απρίλη του 1968 αποφάσισα τη δραστηριοποίησή μου ενάντια στη χούντα. Είχα ήδη εντοπίσει με ποιους συμφωνούσα και μπορούσαμε να σχηματίσουμε παράνομη ομάδα. Αρχισα τις σχετικές επαφές. Σύντομα η πρώτη ομάδα περιέλαβε τους Παναγιώτη Κανελλάκη, Νίκο Ρηγινό, Δημήτρη Μαραγκόπουλο και Νίκο Βασιλάτο. Η ομάδα μας απέκτησε και «διεθνή διασύνδεση» με την Κατερίνα Καλογεροπούλου και τη Μαρία Μπέκετ. Για ένα μικρό διάστημα συνεργάστηκε και ο Συνέφης Δρακόπουλος.
Ευτυχήσαμε να κάνουμε μια σειρά σημαντικές αντιδικτατορικές ενέργειες και να είμαστε ίσως από τις ελάχιστες παράνομες οργανώσεις που ποτέ δεν συλληφθήκαμε για παράνομη δραστηριότητα. Στη συνέχεια βέβαια αρκετοί από μας συνελήφθησαν και βασανίστηκαν, αλλά όχι για την παράνομη δραστηριότητα μα για την ανάμειξή μας στο φοιτητικό κίνημα.
Παράλληλα με την παράνομη δραστηριότητα αποφασίσαμε ότι έπρεπε να αποκτήσουμε μια νόμιμη οργάνωση που θα αντιπολιτεύεται τη χούντα. Ετσι διευρύναμε την ομάδα μας με νόμιμα μέλη, κυριότερα από τα οποία ήταν ο Ξενοφών Γιαταγάνας, η Σοφία Αναστασιάδου, ο Νίκος Αλιβιζάτος, ο Γιώργος Παπαπέτρος, ο Μάκης Παρασκευόπουλος, ο Τέλης Σαμαντάς, η Κλαίρη Μιτσοτάκη, ο Αντώνης Φραντζεσκάκης, ο Χρήστος Λάζος, ο Νίκος Γουλανδρής, η Ελένη Πλαπούτα, ο Νικήτας Λιοναράκης, ο Νίκος Μεγγρέλης, ο Τίτος Μυλωνόπουλος, η Μυρσίνη Ζορμπά, ο Νάσος Λέζας, η Ολγα και η Χριστίνα Τρέμη, η Γιώτα Δάνου, ο Κώστας Αρζόγλου, ο Ανδρέας Γιαννακόπουλος, ο Γιάννης Διαμαντίδης, ο Χάρης Καλπούζος, ο Αλέξης Καπόπουλος, ο Γιώργος Κοτανίδης, ο Δημήτρης Κούρκουλας, ο Αλέξανδρος Ξύδης, η Κάλια Στασινοπούλου, ο Γιώργος Σαμπάνης, ο Δημήτρης Σαπρανίδης, η Ιγκε Δάνου και ο Μάκης Τρανταλίδης.
Ετσι γεννήθηκε η Ελληνοευρωπαϊκή Κίνηση Νέων - ΕΚΙΝ. Το όνομα το διαλέξαμε επειδή εκείνη την εποχή η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε εναντιωθεί στη χούντα και την είχε αναγκάσει να φύγει από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Επίσης θεωρούσαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση αποτελεί τη μόνη ελπίδα για να εναντιωθεί κανείς στην αλαζονεία των Ηνωμένων Πολιτειών και να ανατραπεί η δικτατορία. Για τη θέση του προέδρου αρχικά σκεφτήκαμε να προτείνουμε τον Χριστόφορο Αργυρόπουλο ή τον Αιμίλιο Κορωναίο. Τελικά τη θέση του προέδρου ανέλαβε ο Παναγιώτης Κανελλάκης και του γενικού γραμματέα εγώ.
Η συνεύρεση με όλους τους νέους συναγωνιστές δεν ήταν εύκολη. Ενώ η παράνομη ομάδα είχε ιδεολογική και πολιτική συγγένεια, τα νέα πρόσωπα που ερχόμασταν σ' επαφή είχαν ο καθένας τη δική του άποψη, ακόμα και για το όνομα. Το γεγονός αυτό προκαλούσε δυσκολία στο συγκερασμό των απόψεων για το καλύτερο αποτέλεσμα.
Οσο αναπτυσσόταν η ΕΚΙΝ τόσο οι μηχανισμοί ασφάλειας της χούντας άρχισαν να ενδιαφέρονται για μας. Ολοι φυσικά οι ιδρυτές ήμασταν άτομα υπεράνω υποψίας, που δεν είχαμε δώσει ποτέ αφορμή στις διωκτικές αρχές. Ολο όμως και έρχονταν νέα μέλη, πολλά από τα οποία είχαν επισημανθεί από την Ασφάλεια.
Ετσι άρχισαν και οι επαφές μου με την Ασφάλεια. Η πρώτη κλήση να πάω για «υπόθεσή» μου ήταν από τον υπαστυνόμο Γιάννη Καλύβα. Απέναντί μου ήταν ευγενικός και με κέρασε καφέ. Μου επέστησε την προσοχή ότι στην ΕΚΙΝ άρχισαν να συχνάζουν κομμουνιστές και ότι ήταν ανάγκη να συνεργαστούμε για να μην παρεκκλίνει η οργάνωση του σκοπού της. Παρ' όλο που είχα ακούσει πολλά για την Ασφάλεια, ακόμα και για τα βασανιστήρια που γίνονταν εκεί μέσα, του είπα ότι ξέρω τι κάνω, η ΕΚΙΝ είναι νόμιμη οργάνωση και ότι εν πάση περιπτώσει, αν έχει κάτι συγκεκριμένο, να μου το πει.
Με ξανακάλεσε και - επειδή ήμουν ο γενικός γραμματέας - μου ζήτησε τον κατάλογο των μελών ώστε να με βοηθήσει να ξεδιαλύνουμε τα άτομα. Του είπα «βεβαίως, αλλά να μου το ζητήσει γραπτά, επίσημα η Ασφάλεια». Γέλασε. Με πήγε στον προϊστάμενό του, το γνωστό Καραπαναγιώτη, ο οποίος έδειξε να παρεξηγείται που ζητούσα γραπτή αίτηση. Με το θάρρος που θα μπορούσε να έχει ένας νέος αστός με θράσος (που πίστευε πολύ στον εαυτό του) υποστήριξα τις απόψεις μου. Προσπάθησα να τους εξηγήσω ότι ο ρόλος τους δεν είναι να προασπίζουν τη χούντα, που μπορεί να πέσει, αλλά να ασχολούνται με παράνομες δραστηριότητες. Μου είπαν να αφήσω τις βλακείες και να συνεργαστώ μαζί τους. Τους έκανα σαφές ότι τον κατάλογο των μελών δεν πρόκειται ποτέ να τον πάρουν από μένα και ας κάνουν ό,τι θέλουν.
Η Ασφάλεια βεβαίως και έκανε ό,τι ήθελε. Φώναξαν τα περισσότερα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, με τα οποία είχαμε συνεννοηθεί και όλοι λέγαμε τα ίδια. Ούτως ή άλλως τον κατάλογο των μελών τον είχα μόνο εγώ και τον έχω φυλάξει με ευλάβεια μέχρι σήμερα και για πρώτη φορά δημοσιεύονται όλα τα ονόματα των μελών της ΕΚΙΝ. Η Ασφάλεια συνέχισε τον κλοιό της και έστησε γύρω από την ΕΚΙΝ μυστικούς αστυνομικούς που μάζευαν στοιχεία. Πολύ πιθανόν να είχαν και πράκτορες στις εκδηλώσεις μας. Είμαι σίγουρος ότι ο κατάλογος με τα ονόματα που είχε μαζέψει η Ασφάλεια θα ήταν ιδιαίτερα πλήρης.
Η υπόθεση όμως του καταλόγου των μελών ήταν πάντα μια ανοιχτή πληγή και είχε ως αποτέλεσμα να γνωριστώ καλά με το σπουδαστικό τμήμα της Ασφάλειας. Γι' αυτούς το να έδινα τον κατάλογο ήταν το τυπικά καθοριστικό στοιχείο της συνεργασίας μας και από την πλευρά μου, στο ευαίσθητο παιχνίδι της νομιμότητας με την Ασφάλεια, το όριο που καθόριζε τις σχέσεις μας.
Τα επόμενα χρόνια κάθε φορά που γινόταν μια φασαρία με συλλάμβαναν. Μια φορά μπήκε και ο Μάλλιος μέσα και έκανε παρατήρηση στους υπολοίπους που συνδιαλέγονταν μαζί μου ότι δεν ήταν αρκετά σκληροί απέναντί μου. Πήγε να με χτυπήσει και αντέδρασα βίαια. Του επέστησα τις ευθύνες τους και ότι θα το πληρώσουν. Με κράτησαν μερικές μέρες μέσα. Πάλι καλά που δεν με χτύπησαν. Ούτως ή άλλως ήμουν καλά προετοιμασμένος ψυχολογικά και για φυλακή και για χαστούκια και για αγκωνιές. Τότε μια μέρα με πλησίασε ο Καραπαναγιώτης και μου είπε: «Πρόσεχε, εμείς υπηρετούμε εδώ και με τον Καραμανλή και με τον Παπανδρέου και με την 21η Απριλίου και θα είμαστε συνέχεια εδώ, ανεξάρτητα ποιος θα είναι κυβέρνηση. Από μας θα τη γλιτώσεις γιατί εμείς κυνηγάμε κομμουνιστές και βομβιστές. Από την ΕΣΑ όμως δεν θα τη γλιτώσεις». (...)
* Το βιβλίο του Γιώργου Α. Βερνίκου «Οταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα» θα παρουσιαστεί την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου, στις 7 μ.μ., στο Αμφιθέατρο Σαριπόλων της Νομικής Σχολής (Σόλωνος). Θα μιλήσουν ο καθηγητής Γ. Α. Μαγκάκης, ο υπουργός Γ. Ανωμερίτης, ο δικηγόρος Π. Κανελλάκης, ο δημοσιογράφος Α. Κούρκουλας, ο οικονομολόγος Γ. Παπαπέτρου και ο δικηγόρος Μ. Παρασκευόπουλος. Θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Θ. Καλούδης.
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=3&artid=149381&dt=23/02/2003
