Της Ελευθερίας Αρλαπάνου και της Μαρίας Βουργάνα
Ο πρωτοφανής εκτροχιασμός του ελλείμματος συνθέτει εκρηκτικό τοπίο για το επόμενο οικονομικό επιτελείο που καλείται να φέρει εις πέρας δημοσιονομική προσαρμογή ίσως της τάξης των 17-19 δισ. ευρώ στα επόμενα χρόνια, με αύξηση εσόδων ή και περικοπή δαπανών, ώστε το έλλειμμα να μειωθεί κάτω του 3% του ΑΕΠ.
Στελέχη της εγχώριας τραπεζικής αγοράς χρησιμοποιώντας τις πλέον ευνοϊκές υποθέσεις για έσοδα και δαπάνες θεωρούν πλέον πως το φετινό έλλειμμα δύσκολα θα υποχωρήσει κάτω του 10% του ΑΕΠ, χωρίς να μπορούν να αποκλείσουν κλιμάκωσή του σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα της τάξης του 11%.
Και αυτό επειδή η διαμόρφωσή του στη ζώνη του 9% - 10% του ΑΕΠ στηρίζεται, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, στην παραδοχή για μικρότερη μείωση των εσόδων στο δεύτερο εξάμηνο, σε σχέση με τη μείωση του πρώτου, και σε γενναιόδωρες υποθέσεις για μείωση των δαπανών.
Με το «καλό» σενάριο, θεωρείται πως το έλλειμμα θα συγκρατηθεί στην περιοχή του 10% του ΑΕΠ, που αντιστοιχεί περίπου σε 24 δισ. ευρώ, ενώ στη χειρότερη των περιπτώσεων θα μπορούσε να εκτιναχθεί στο 11%, ή 26,4 δισ. ευρώ. Οι εφιαλτικές αυτές προβλέψεις προκαλούν ίλιγγο αν συγκριθούν με ορισμένα θεμελιώδη μεγέθη:
O φετινός προϋπολογισμός προβλέπει να δαπανηθούν 25,2 δισ. ευρώ για την πληρωμή όλων των μισθών και των συντάξεων του Δημοσίου, όσα δηλαδή περίπου αντιστοιχούν στο φετινό δημοσιονομικό έλλειμμα.
Στο ύψος του ελλείμματος, δηλαδή περίπου στα 25 δισ. ευρώ ανέρχονται οι δαπάνες για την κάλυψη όλων των αναγκών για ασφάλιση, περίθαλψη, κοινωνική προστασία και για τη λειτουργία του ευρύτερου Δημοσίου.
Από μία άλλη οπτική γωνία, το ύψος στο οποίο κινδυνεύει να εκτιναχθεί το φετινό έλλειμμα αντιστοιχεί στο σύνολο των κοινοτικών πόρων που προβλέπονται για την Ελλάδα μέσω του Δ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης για την περίοδο 2007- 2013!
Όπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές όλα θα κριθούν -κυρίως στο μέτωπο των εσόδων- στο τελευταίο δίμηνο του έτους καθώς από το δεύτερο εξάμηνο ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος πρακτικά είναι χαμένοι μήνες αφού οι κάλπες «πάγωσαν» τον εισπρακτικό και ελεγκτικό μηχανισμό του Δημοσίου.
Εφόσον τελικά καταστεί δυνατό να εισπραχθεί μέρος από τα προσδοκώμενα έσοδα 4 δισ. ευρώ που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στον αέρα, τότε τα χειρότερα ίσως αποφευχθούν και το έλλειμμα περιοριστεί σε μονοψήφιο ποσοστό.
Νέα δάνεια ενόψει
Ο πρωτοφανής δημοσιονομικός εκτροχιασμός έχει σημάνει πάντως συναγερμό στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, καθώς όλες οι υπερβάσεις και οι αστοχίες αναγκαστικά καλύπτονται με δημόσιο δανεισμό, που ίσως υπερβεί και τα 60 δισ. ευρώ φέτος.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομίας βρίσκονται σε ετοιμότητα για μία δημοπρασία εντόκων γραμματίων λίγες μέρες μετά τις εκλογές, της τάξης των 3 ? 5 δισ. ευρώ, αλλά και για τουλάχιστον μία ακόμη ομολογιακή έκδοση μέσα στον Νοέμβριο, που θα κυμανθεί επίσης μεταξύ 3-5 δισ. ευρώ.
Στην περίπτωση που τελικά το ΠΑΣΟΚ έρθει στην εξουσία και αποφασίσει να αποπληρώσει το σύνολο των οφειλών του Δημοσίου προς τρίτους ώστε να ξεκινήσει με «καθαρά βιβλία», ο δημόσιος δανεισμός θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερη σημασία αποκτά ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσουν οι αγορές και οι ξένοι οίκοι αξιολόγησης στα τεκταινόμενα, με ανοικτό το ενδεχόμενο νέας ανόδου στο κόστος με το οποίο δανείζεται το Δημόσιο.
Αγορές
Αναλυτές πάντως εκτιμούν πως οι αγορές ίσως αποτιμήσουν θετικά την πρόθεση για δημοσιονομικό συμμάζεμα χωρίς «γκρίζες ζώνες» περιορίζοντας τις ανοδικές πιέσεις που αναμένεται να καταγραφούν στο κόστος με το οποίο δανείζεται το Δημόσιο. Υπό αυτές τις συνθήκες ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτά και το πολυετές σχέδιο που έχει δεσμευτεί να ανακοινώσει η νέα κυβέρνηση για τη μείωση ελλείμματος και χρέους και την προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Από το 2010 οι αλλαγές στη φορολογία αν εκλεγεί το ΠΑΣΟΚ
Τέσσερις φόροι από το παρελθόν
To Ενιαίο Τέλος Ακινήτων του 2009, την τελευταία δόση της έκτακτης εισφοράς, τον ειδικό φόρο για τα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού και την έκτακτη εισφορά για τα σκάφη αναψυχής θα κληθούν να πληρώσουν αμέσως μετά τις εκλογές εκατομμύρια φορολογούμενοι.
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της κάλπης την Κυριακή, οι φορολογούμενοι δεν θα «γλιτώσουν» από τα φοροεισπρακτικά μέτρα που επέβαλε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Το ΠΑΣΟΚ εφόσον κερδίσει τις εκλογές, έχει ξεκαθαρίσει ότι όλες οι αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων και των εισοδημάτων, θα ισχύσουν από το 2010 και μετά. Εξαίρεση αποτελούν τα τέλη κυκλοφορίας του 2010 καθώς όπως έχει δηλώσει ο πολιτικός εκπρόσωπος του Κινήματος για θέματα Περιβάλλοντος και Χωροταξίας Σπ. Κουβέλης, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα τα επανεξετάσει καθώς κρίνονται άδικα για πολύ κόσμο.
«Πράσινα» τέλη
Σημειώνεται ότι τα νέα «πράσινα» τέλη είναι αυξημένα μέχρι και 108,7% για τα αυτοκίνητα μικρού κυβισμού που κυκλοφόρησαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2000 ενώ για τα αυτοκίνητα παλαιάς τεχνολογίας τα νέα τέλη είναι αυξημένα έως και 326%. Μετά τις εκλογές οι φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν:
Το ΕΤΑΚ για το 2008 (σ.σ. όσοι δεν το έχουν καταβάλει ήδη) και για το 2009.
Για το 2009 ο «λογαριασμός» του ΕΤΑΚ θα είναι μεγαλύτερος για άγαμους που έχουν κατοικίες αντικειμενικής αξίας άνω των 100.000 ευρώ και έγγαμους που έχουν στην κατοχή τους κατοικίες άνω των 200.000 ευρώ.
Την τρίτη και τελευταία δόση της έκτακτης εισφοράς. Το μέτρο αφορά περίπου 130.000 φορολογούμενους οι οποίοι το 2007 είχαν συνολικό ατομικό εισόδημα άνω των 60.000 ευρώ. Η εισφορά κυμαίνεται από 1.000 έως και 25.000 ευρώ ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος του.
Τα τέλη κυκλοφορίας του 2010. Περίπου 350.000 φορολογούμενοι που διαθέτουν Ι.Χ. άνω των 1.929 κυβικών εκατοστών θα πληρώσουν και ειδικό φόρο που κυμαίνεται από 150 έως 650 ευρώ ανάλογα με τον κυβισμό του αυτοκινήτου.
Οι ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής (άνω των 10 μέτρων για τα μηχανοκίνητα και άνω των 15 μέτρων για τα ιστιοφόρα) θα πρέπει μέχρι τις 15 Νοεμβρίου να καταβάλουν την έκτακτη εισφορά η οποία ανάλογα με το μήκος του σκάφους φθάνει τα 1.300 ευρώ ανά μέτρο. Εκτός από την έκτακτη εισφορά οι κάτοχοι σκαφών αναψυχής πληρώνουν και τον ειδικό ετήσιο φόρο.
Επιχείρηση «Καθαρά βιβλία»
Η επιχείρηση «καθαρά βιβλία» θα περάσει από το μικροσκόπιο της Κομισιόν, που περιμένει το επόμενο οικονομικό επιτελείο για να ξεκινήσουν κρίσιμες διαπραγματεύσεις για το χρόνο που θα λάβει η Ελλάδα ώστε να μειώσει το έλλειμμα.
Ο χρόνος, που θα συμφωνηθεί σε πολιτικό επίπεδο, θα εξαρτηθεί αφενός από τα επίπεδα στα οποία εκτινάσσεται το φετινό έλλειμμα, αφετέρου από τη σοβαρότητα με την οποία η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει την πρόκληση της δημοσιονομικής προσαρμογής, αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις για μέτρα μόνιμου χαρακτήρα.
Μία πρώτη γεύση των προθέσεων της Κομισιόν αναμένεται προς τα τέλη του Οκτωβρίου, οπότε και θα ανακοινωθούν οι επικαιροποιημένες φθινοπωρινές της προβλέψεις για έλλειμμα, χρέος και ανάπτυξη.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι Βρυξέλλες είναι ιδιαίτερα θορυβημένες από τις εξελίξεις στην Ελλάδα, που βρίσκεται υπό καθεστώς επιτήρησης, για δεύτερη φορά μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια, αφού από το 2004 έως σήμερα κατάφερε να έχει έλλειμμα χαμηλότερο του 3% του ΑΕΠ μόνο μία φορά.
