Εξανθρωπίζοντας δαιμονοποιημένους τόπους (2009)

Ο Ιάσων Αθανασιάδης εκθέτει σε Λος Αντζελες και Βοστώνη φωτογραφίες από το Ιράν και κάνει «ζουμ» στη Μέση Ανατολή Του Δημητρη Ρηγοπουλου Για κάθε δημοσιογράφο η ζωή του Ιάσονα Αθανασιάδη μοιάζει με παιδικό όνειρο. Γεννημένος στην Ελλάδα, ζει από τα 15 του στο εξωτερικό. Αφησε γρήγορα την ασφάλεια της Αγγλίας για την Αίγυπτο. Το Κάιρο έμελλε να είναι η πρώτη στάση μιας συναρπαστικής επαγγελματικής διαδρομής με πολλούς σταθμούς στην ευρύτερη Μέση Ανατολή: Συρία, Ηνωμενα Αραβικά Εμιράτα, Ιράν, Ιράκ, Αφγανιστάν. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη, το νέο του ορμητήριο για την εξερεύνηση της αγαπημένης του γωνιάς στον κόσμο. Εμείς τον ανακαλύψαμε μέσα από ένα εκτενές αφιέρωμα του ηλεκτρονικού «Γκάρντιαν» για την έκθεση του Ελληνα ρεπόρτερ στο Λος Αντζελες με φωτογραφίες του από τα τρία χρόνια σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης (Craft and Folk Museum, «Exploring the Other: Contemporary Iran», μέχρι τις 29 Μαρτίου). Πριν από λίγες ημέρες εγκαινιάστηκε και δεύτερη δική του έκθεση, αυτή τη φορά στη Βοστώνη, με θέμα τους σούφι. Εχοντας προσανατολιστεί από πολύ νωρίς στις σπουδές της Μέσης Ανατολής, ο Αθανασιάδης είναι ένας Ελληνας του κόσμου που υπηρετεί το είδος της πιο απαιτητικής δημοσιογραφίας: ταξιδεύει, συχνά μαθαίνει τη γλώσσα της χώρας που επισκέπτεται για μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα, μπλέκεται με τους ανθρώπους, εμβαθύνει στην τοπική κουλτούρα. Ο Ιάσων Αθανασιάδης στην πρώτη του συνέντευξη στην «Καθημερινή». — Τι σας οδήγησε στη Μέση Ανατολή και στον Περσικό Κόλπο; — Ο πατέρας μου με προσκάλεσε να περάσω κάποιον καιρό μαζί του στη Συρία, όταν ζούσε στο Αλέπο. Η εμπειρία έθρεψε τον ενθουσιασμό μου για την περιοχή και ακολούθησα τη συμβουλή της μητέρας μου, η οποία μου πρότεινε να οδηγηθώ προς τη δημοσιογραφία, όπως ήθελα, σπουδάζοντας μια ξένη γλώσσα και την περιοχή, από το να σπουδάσω απευθείας δημοσιογραφία ή αγγλική λογοτεχνία. — Υπάρχουν πολλά στερεότυπα για το Ιράν. Ποια είναι η δική σας πραγματικότητα; — Είναι η πιο σύνθετη και παράδοξη χώρα που έχω γνωρίσει. Το καλοκαίρι επισκέφθηκα τη Βόρειο Κορέα, συμπληρώνοντας το γκρουπ των χωρών τού κατά τον Τζορτζ Μπους «άξονα του κακού». Το Ιράν είναι με διαφορά η μεγαλύτερη, η πιο ετερόκλητη και συναρπαστική. Είναι ακόμα η πιο σημαντική και θα συνεχίζει να καθορίζει το μέλλον ολόκληρης της Μέσης Ανατολής. Για μένα το πιο σημαντικό για το Ιράν –και στο οποίο το θέμα των πυρηνικών μπορεί να έχει θέση– είναι η σχέση της χώρας με τον σύγχρονο κόσμο και πώς συμβαίνει ένα θεοκρατικό καθεστώς να είναι ταυτόχρονα μια από τις πιο ανεπτυγμένες τεχνολογικά χώρες στον κόσμο. Δύο εβδομάδες πριν εκτόξευσαν τον πρώτο τους διαστημικό δορυφόρο, ένα είδος τεχνολογίας που ελάχιστες χώρες στον κόσμο διαθέτουν. Πώς συμβιβάζεται αυτή η όψη της χώρας με ένα θεοκρατικό καθεστώς; Και τι επίδραση μπορεί να έχει ο αχαλίνωτος αυτός εκσυγχρονισμός στα πολλά, διαφορετικά και εύθραυστα οικοσυστήματα της χώρας; Μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες που δεν έχουν ειπωθεί σχετικά με το Ιράν είναι ότι μόνο τον 20ό αιώνα η χώρα υποβαθμίστηκε περιβαλλοντολογικά περισσότερο απ’ ό,τι στο υπόλοιπο της ιστορίας της. Κι εδώ δεν μπορώ παρά να βρω κοινά σημεία με τη δική μου χώρα και τη δική της (μη) ευαισθησία απέναντι στη φύση. Μικρόκοσμος — Εχεις δουλέψει στο Αλ Τζαζίρα. Πώς είναι για έναν Δυτικό να εργάζεται για λογαριασμό ενός αραβόφωνου δικτύου; — Αν και οι περισσότεροι συνάδελφοί μου ήταν Αραβες, εργάστηκα σ’ ένα αγγλόφωνο περιβάλλον αφού δούλευα για την αγγλόφωνη έκδοση του δικτύου στο Ιντερνετ, προπομπό του σημερινού Al Jazeera International. O χώρος της παραγωγής των ειδήσεων ήταν στην πραγματικότητα ένας μικρόκοσμος του αραβικού κόσμου, και κατά τη διάρκεια των αμερικανικών βομβαρδισμών και της εισβολής στο Ιράκ, οι αντιδράσεις που έβλεπα αντανακλούσαν την ποικιλομορφία και την έκταση μιας περιοχής που συχνά ξεχνάμε ότι αποτελείται από 350 εκατομμύρια ανθρώπους και 22 χώρες. — Οι φωτογραφίες σου υπηρετούν ένα συγκεκριμένο στόχο; — Αν υπάρχει ένας στόχος, αυτός είναι να «εξανθρωπίζω» δαιμονοποιημένους τόπους. Ο τρόπος που το κάνω είναι μετακομίζοντας εκεί, σπουδάζοντας τη γλώσσα και κατανοώντας τον πολιτισμό της χώρας καλύτερα. Λένε ότι μια επιπλέον γλώσσα είναι μια επιπρόσθετη κουλτούρα. Αξονας του κακού — Ποια ήταν η υποδοχή της έκθεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες; — Ιδιαίτερα θετική. Με την εκλογή Ομπάμα, γίνεται επιτέλους αποδεκτό να ψηλαφίσεις όψεις της ζωής σε χώρες του πρώην «άξονα του κακού» χωρίς την υποψία ότι δεν είσαι Αμερικανός πατριώτης ή πως έχεις κάποιου είδους συμπάθεια για τον «εχθρό». — Ποια είναι η σχέση σας με την Ελλάδα; — Η σχέση μου με την Ελλάδα είναι οδυνηρή, περισσότερο γιατί την αγαπάω τόσο πολύ. Με πονάει η έλλειψη σεβασμού για το περιβάλλον και το γεγονός ότι κάθε χρόνο αυτή η απάθεια οδηγεί στην καταστροφή των δασών μας. Εχουμε θυσιάσει το περιβάλλον για χάρη της τουριστικής ανάπτυξης και του κέρδους κι αυτό είναι κάτι που με ντροπιάζει. Αθήνα, Κάιρο, Ντόχα, Κωνσταντινούπολη Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Ο πατέρας του είναι ερευνητής στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και η μητέρα του καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οταν ήταν 15 μετακόμισαν στη Μεγάλη Βρετανία. Ο Ιάσων Αθανασιάδης ολοκλήρωσε εκεί το λύκειο και σπούδασε Αραβικές και Σύγχρονες Μεσανατολικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου έφυγε για την Αίγυπτο όπου εργάστηκε για λογαριασμό της Ελληνικής Υπηρεσίας του BBC και της εβδομαδιαίας «Αλ Αχράμ» του Καΐρου. Το 2003, χρονιά της εισβολής των ΗΠΑ στο Ιρακ, δούλεψε στο Αλ Τζαζίρα στην Ντόχα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Κι ένα χρόνο μετά επέστρεψε στην Αθήνα, στο πλαίσιο της κάλυψης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 από το BBC World. To 2005 γίνεται δεκτός από το τμήμα Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Τεχεράνη. Εφυγε από την Τεχεράνη το 2007 όταν κέρδισε μια υποτροφία Nieman στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη.

Hμερομηνία : 15-02-2009 Copyright: http://www.kathimerini.gr