Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την εξηκοστή επέτειο του τερματισμού του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη στις 8 Μαΐου 1945
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ,
- έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. εορτάζοντας την επέτειο του τερματισμού του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη στις 8 Μαΐου 1945 συνεπεία της κατάρρευσης της ναζιστικής Γερμανίας,
Β. τιμώντας και πενθώντας όλα τα θύματα της ναζιστικής τυραννίας,
Γ. αποτίοντας ιδιαίτερο φόρο τιμής σε όλα τα θύματα του Ολοκαυτώματος,
Δ. τιμώντας και πενθώντας για όλα τα θύματα του πολέμου αμφοτέρων των πλευρών ως κοινή ευρωπαϊκή τραγωδία,
Ε. εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του σε όλους όσους συνέβαλαν στην απελευθέρωση από το απάνθρωπο και τυραννικό σύστημα του εθνικοσοσιαλισμού που συμβολίζεται από την επέτειο αυτή της 8ης Μαΐου 1945,
ΣΤ. αποτίοντας ιδιαίτερο φόρο τιμής σε όλες τις συμμαχικές δυνάμεις που θυσίασαν τις ζωές τους και στα έθνη, ιδίως τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Σοβιετική Ένωση και τα λοιπά σύμμαχα κράτη, που πολέμησαν κατά του ναζισμού και του φασισμού, και εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του στα έθνη που υποστήριξαν την αποκατάσταση της ελευθερίας και της δημοκρατίας στο μεγαλύτερο μέρος του δυτικού τμήματος της ηπείρου μας,
Ζ. υπενθυμίζοντας ότι για ορισμένα έθνη το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου σήμανε την ανανέωση της τυραννίας που τους επεβλήθη από τη σταλινική Σοβιετική Ένωση,
Η. έχοντας επίγνωση του μεγέθους των βασάνων, της αδικίας και της μακροπρόθεσμης κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής υποβάθμισης των αιχμαλώτων εθνών της ανατολικής πλευράς αυτού που κατέστη το Σιδηρούν Παραπέτασμα,
Θ. αναγνωρίζοντας την επιτυχία των εθνών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στην εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μετά τις δημοκρατικές τους επαναστάσεις για την ανατροπή των κομμουνιστικών καθεστώτων και την απελευθέρωσή τους,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη την επιτυχία της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της υπερατλαντικής συμμαχίας, καθώς και την ειρήνη και την ευημερία που έφερε, ως ισχυρή απάντηση στα διδάγματα που αποκομίσθηκαν από τις συμφορές και τις αποτυχίες του παρελθόντος,
1. τονίζει τη σημασία που έχει να κρατηθούν ζωντανές οι μνήμες του παρελθόντος, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει συμφιλίωση χωρίς αλήθεια και ιστορική μνήμη· τονίζει ταυτόχρονα ότι μόνο μια ισχυρή Ευρώπη μπορεί να προσφέρει κάποια λύση για να ξεπεραστούν οι αγριότητες του παρελθόντος·
2. εκφράζει το σεβασμό του και αποτίει φόρο τιμής σε όλους εκείνους που πολέμησαν και ιδιαίτερα σε εκείνους που κατέστησαν θύματα της τυραννίας·
3. ανανεώνει τη δέσμευσή του για μια ειρηνική και ευημερούσα Ευρώπη βασιζόμενη στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
4. επιβεβαιώνει την ενιαία στάση του κατά κάθε μορφής ολοκληρωτισμού οιουδήποτε ιδεολογικού υποβάθρου·
5. χαιρετίζει την πρώτη αυτή ευκαιρία να εορτασθεί η επέτειος αυτή με εκλεγμένα μέλη από το σύνολο των 25 κρατών μελών ως έκφραση της όλο και στενότερης ένωσης των εθνών και των πολιτών μας που ξεπέρασαν το διχασμό μεταξύ θυτών και θυμάτων και μεταξύ νικητών και ηττημένων, καθώς και σαν ευκαιρία να μοιραστούμε και να συνδυάσουμε τις αναμνήσεις μας για μια πραγματικά κοινή ευρωπαϊκή μνήμη και προκειμένου να αποφευχθεί η επανεμφάνιση τάσεων εθνικισμού και ολοκληρωτισμού·
6. χαιρετίζει το γεγονός ότι οι χώρες και οι λαοί της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης μπορούν σήμερα να απολαμβάνουν και αυτοί την ελευθερία και το δικαίωμα να αποφασίζουν για τη μοίρα τους ύστερα από τόσες δεκαετίες σοβιετικής κυριαρχίας ή κατοχής ή άλλης μορφής κομμουνιστικών δικτατοριών· χαιρετίζει τη γερμανική ενοποίηση και το γεγονός ότι δέκα χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης προσεχώρησαν ή θα προσχωρήσουν σύντομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση·
7. τονίζει ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης συνέβαλε στην κατάρρευση όλων σχεδόν των μεταπολεμικών δικτατορικών καθεστώτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο, τόσο στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης όσο και στην Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα·
8. δηλώνει ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η περαιτέρω ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προτύπου ειρήνης είναι αποτέλεσμα ελεύθερης απόφασης των λαών να αποφασίζουν για τη μοίρα τους και για ένα κοινό μέλλον·
9. δηλώνει ότι ουδεμία χώρα έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για τη μοίρα άλλης χώρας σύμφωνα με τις συμφωνίες του Ελσίνκι·
10. καλεί όλες τις χώρες να ανοίξουν τα αρχεία τους σχετικά με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τα κοινοβούλια των κρατών μελών, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των υπό ένταξη και των υποψηφίων χωρών, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των συνδεδεμένων με την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρών, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης καθώς και στο Κογκρέσο των ΗΠΑ.
P6_TA(2008)0523Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με τον εορτασμό της επετείου της μνήμης του Holodomor, τεχνητού λιμού στην Ουκρανία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη και Τιμωρία των Εγκλημάτων Γενοκτονίας,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση στο πλαίσιο της 58ης Ολομελείας της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ σχετικά με την 70η επέτειο του Holodomor στην Ουκρανία την οποία υπεστήριξαν 63 κράτη, περιλαμβανομένου του συνόλου των 25 (τότε) κρατών μελών της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη τον ουκρανικό νόμο σχετικά με το Holodomor στην Ουκρανία το 1932-1933, που ενεκρίθη στις 28 Νοεμβρίου 2006,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Νοεμβρίου 2007 επ' ευκαιρία της έναρξης της 75ης επετείου της μνήμης του τεχνητού λιμού Holodomor στην Ουκρανία,
– έχοντας υπόψη την τελική δήλωση και τις συστάσεις της δεκάτης συνόδου της Επιτροπής Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας ΕΕ-Ουκρανίας, που ενεκρίθη στις 27 Φεβρουαρίου 2008,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 4, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο σεβασμός των θεμελιωδών ελευθεριών αποτελούν βασικές αρχές στις οποίες στηρίζεται η ΕΕ,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη και τιμωρία των εγκλημάτων γενοκτονίας ποινικοποιεί ορισμένες πράξεις που διεπράχθησαν με την πρόθεση να εξοντωθεί, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα με τη δολοφονία μελών της ομάδας, την πρόκληση σοβαρών σωματικών και πνευματικών βλαβών στα μέλη της, την αυθαίρετη επιβολή στην ομάδα συνθηκών διαβίωσης με στόχο τη ολική ή μερική φυσική της εξόντωση, την επιβολή μέτρων με στόχο την παρεμπόδιση των γεννήσεων στο πλαίσιο της ομάδας και τη βίαιη μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λιμός Holodomor το 1932-33, που προκάλεσε το θάνατο εκατομμυρίων ουκρανών είχε σχεδιασθεί κυνικά και απάνθρωπα από το σταλινικό καθεστώς προκειμένου να επιβληθεί η σοβιετική πολιτική της κολεκτιβοποίησης παρά τη θέληση του αγροτικού πληθυσμού της Ουκρανίας,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπενθύμιση των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στην ευρωπαϊκή ιστορία θα συμβάλει στην πρόληψη παρομοίων εγκλημάτων στο μέλλον,
Ε. υπογραμμίζοντας ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχει βασισθεί στην ικανότητα συμβιβασμού με την τραγική ιστορία του 20ου αιώνα και η αναγνώριση ότι ο συμβιβασμός με τα αιχμηρά σημεία της ιστορίας δεν ενέχει την έννοια της συλλογικής ενοχής, αποτελεί όμως σταθερή βάση για την οικοδόμηση του κοινού ευρωπαϊκού μέλλοντος βασιζόμενου σε κοινές αξίες και στην κοινή αλληλένδετη μοίρα,
1. προβαίνει στην εξής δήλωση προς το λαό της Ουκρανίας και ιδίως τους επιζώντες του Holodomor καθώς και στις οικογένειες και τους συγγενείς των θυμάτων:
| α) | αναγνωρίζει το Holodomor (τεχνητός λιμός στην Ουκρανία το 1932-33) ως τρομακτικό έγκλημα κατά του ουκρανικού λαού και της ανθρωπότητας· | |
| β) | καταδικάζει έντονα τις ενέργειες αυτές σε βάρος των ουκρανών αγροτών που σημαδεύτηκαν από μαζικές εξοντώσεις και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών· | |
| γ) | εκφράζει τη συμπάθειά του στον ουκρανικό λαό που έπεσε θύμα της τραγωδίας αυτής και αποτίει φόρο τιμής σε όσους έχασαν τη ζωή τους συνεπεία του τεχνητού λιμού του 1932-33· | |
| δ) | καλεί τις χώρες που προέκυψαν μετά τη διάσπαση από τη Σοβιετική Ένωση να ανοίξουν τα αρχεία τους σχετικά με το Holodomor στην Ουκρανία το 1932-33 για να πραγματοποιηθεί ενδελεχής έλεγχος, προκειμένου να αποκαλυφθούν και να διερευνηθούν πλήρως όλα τα αίτια και οι συνέπειες· |
2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο της Ουκρανίας, στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2009 σχετικά με τη Σρεμπρένιτσα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ,
– έχοντας υπόψη το από 7 Ιουλίου 2005 ψήφισμά του για τη Σρεμπρένιτσα(1) ,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους αφενός, και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης αφετέρου, η οποία υπεγράφη στο Λουξεμβούργο στις 16 Ιουνίου 2008 και την προοπτική της ένταξης στην ΕΕ που προσφέρθηκε σε όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη το 2003,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 4, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Ιούλιο του 1995, η βοσνιακή πόλη της Σρεμπρένιτσα, ένας αποκλεισμένος θύλακας που είχε κηρυχθεί την εποχή εκείνη προστατευμένη περιοχή με ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών της 16ης Απριλίου 1993, έπεσε στα χέρια Σερβικών παραστρατιωτικών ομάδων, υπό την διοίκηση του στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς και υπό την ηγεσία του τότε Προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας (Republika Srpska) Ράντοβαν Κάρατζιτς,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τη διάρκεια πολλών ημερών σφαγής μετά την πτώση της Σρεμπρένιτσα περισσότεροι από 8.000 μουσουλμάνοι, άνδρες και αγόρια, οι οποίοι είχαν αναζητήσει ασφάλεια σ' αυτή την περιοχή υπό την προστασία της Ομάδας Προστασίας των Ηνωμένων Εθνών (UNPROFOR), εκτελέστηκαν συνοπτικά από βοσνιοσερβικές δυνάμεις υπό τις διαταγές του στρατηγού Μλάντιτς και από παραστρατιωτικές μονάδες, συμπεριλαμβανομένων σερβικών ατάκτων αστυνομικών μονάδων οι οποίες είχαν εισέλθει στην Βοσνιακή επικράτεια από τη Σερβία· λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν 25.000 γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή, καθιστώντας το γεγονός αυτό το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου που σημειώθηκε στην Ευρώπη από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τραγωδία αυτή, την οποία το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ΔΠΔΓ) χαρακτήρισε πράξη γενοκτονίας, σημειώθηκε σε τοποθεσία που είχε κηρυχθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως ασφαλές καταφύγιο και συνεπώς αποτελεί σύμβολο της ανικανότητας της διεθνούς κοινότητας να παρέμβει στη σύγκρουση και να προστατεύσει τον άμαχο πληθυσμό,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη τις πολλαπλές παραβιάσεις των Συμβάσεων της Γενεύης από τα βοσνιοσερβικά στρατεύματα κατά του άμαχου πληθυσμού της Σρεμπρένιτσα, συμπεριλαμβανομένων απελάσεων χιλιάδων γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων και του βιασμού μεγάλου αριθμού γυναικών,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τις τεράστιες προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για την ανακάλυψη και την εκταφή μαζικών και ατομικών τάφων και την αναγνώριση των πτωμάτων των θυμάτων, οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα δεν επιτρέπουν πλήρη ανασύνθεση των γεγονότων εντός της Σρεμπρένιτσα και γύρω από αυτήν,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη και ότι η πλήρης και άνευ περιορισμών συνεργασία με το ΔΠΔΓ παραμένει βασική απαίτηση για περαιτέρω συνέχιση της διαδικασίας ενσωμάτωσης στην ΕΕ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων,
Z. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στρατηγός Ράντισλαβ Κρέστιτς του βοσνιοσερβικού στρατού είναι το πρώτο άτομο που κρίθηκε ένοχο από το ΔΠΔΓ για υποβοήθηση και υποκίνηση της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα, αλλά ότι ο πιο σημαίνων κατηγορούμενος, ο Ράτκο Μλάντιτς, εξακολουθεί να είναι ελεύθερος δεκατέσσερα χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτελεί θετικό γεγονός ότι ο Ράντοβαν Κάρατζιτς έχει πλέον προσαχθεί ενώπιον του ΔΠΔΓ,
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέσπιση μιας ημέρας μνήμης είναι ο καλύτερος τρόπος για την απότιση φόρου τιμής στα θύματα της σφαγής και για την αποστολή σαφούς μηνύματος στις επερχόμενες γενεές,
1. τιμά τη μνήμη όλων των θυμάτων των ωμοτήτων κατά τη διάρκεια των πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία και εκφράζει το σεβασμό του προς αυτά· εκφράζει τα συλλυπητήρια και την αλληλεγγύη του στις οικογένειες των θυμάτων, πολλές από τις οποίες ζουν χωρίς τελική επιβεβαίωση της τύχης των συγγενών τους· αναγνωρίζει ότι ο συνεχιζόμενος αυτός πόνος επιτείνεται από τη μη παραπομπή των υπευθύνων ενώπιον της δικαιοσύνης·
2. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να τιμήσουν δεόντως την επέτειο της γενοκτονίας στη Σρεμπρένιτσα-Ποτοτσάρι, υποστηρίζοντας την εκ μέρους του Κοινοβουλίου αναγνώριση της 11ης Ιουλίου ως ημέρας μνήμης της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσας στο σύνολο της ΕΕ και να καλέσουν όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να πράξουν ομοίως.
3. ζητεί περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να προσαχθούν στη δικαιοσύνη οι εναπομένοντες φυγόδικοι, εκφράζει την αμέριστη υποστήριξή του για το αξιόλογο και δύσκολο έργο που επιτελεί το ΔΠΔΓ και τονίζει ότι η προσαγωγή ενώπιον της δικαιοσύνης όσων ευθύνονται για τις σφαγές στη Σρεμπρένιτσα και την γύρω περιοχή αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή· επισημαίνει εν προκειμένω ότι πρέπει να δοθεί αυξημένη προσοχή στις εγχώριες δίκες για εγκλήματα πολέμου·
4. τονίζει τη σημασία της συμφιλίωσης ως μέρους της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης· τονίζει τον σημαντικό ρόλο των θρησκευτικών κοινοτήτων, των μέσων ενημέρωσης και του εκπαιδευτικού συστήματος στην εν λόγω διαδικασία, προκειμένου οι πολίτες όλων των εθνοτήτων να μπορέσουν να ξεπεράσουν τις εντάσεις του παρελθόντος και να αρχίσουν να διαβιούν σε ειρηνική και ειλικρινή συνύπαρξη με στόχο τη διαρκή ειρήνη, σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη· προτρέπει όλες τις χώρες να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να συμφιλιωθούν με το δύσκολο και ταραγμένο παρελθόν·
5. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στην Κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, καθώς και στις επιμέρους οντότητες της χώρας, και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
| (1) | ΕΕ C 157 E, 6.7.2006, σ. 468. |
P6_TA(2009)0213
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 2ας Απριλίου 2009 σχετικά με την ευρωπαϊκή συνείδηση και τον ολοκληρωτισμό
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 260(ΙΙΙ)Α της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών της 9ης Δεκεμβρίου 1948 σχετικά με τη γενοκτονία,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 6 και 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη την απόφαση πλαίσιο 2008/913/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2008, για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου(1) ,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 1481 της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης της 26ης Ιανουαρίου 2006 σχετικά με την ανάγκη διεθνούς καταδίκης των εγκλημάτων των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων,
– έχοντας υπόψη τη δήλωσή του σχετικά με την ανακήρυξη της 23ης Αυγούστου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού, που εκδόθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2008(2) ,
– έχοντας υπόψη τα πολυάριθμα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη δημοκρατία και το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της 12ης Μαΐου 2005 σχετικά με την εξηκοστή επέτειο του τερματισμού του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη στις 8 Μαΐου 1945(3) , της 23ης Οκτωβρίου 2008 για τον εορτασμό της μνήμης του ουκρανικού λιμού "Holodomor"(4) , και της 15ης Ιανουαρίου 2009 σχετικά με τη Σρεμπρένιτσα(5) ,
- έχοντας υπόψη τις επιτροπές αλήθειας και δικαιοσύνης που συστάθηκαν σε διάφορα μέρη του κόσμου, οι οποίες βοήθησαν εκείνους που έχουν ζήσει υπό τα πολυάριθμα αυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα στο παρελθόν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να συμφιλιωθούν,
- έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Προέδρου και των πολιτικών ομάδων του στις 4 Ιουλίου 2006, 70 χρόνια από το πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο στην Ισπανία,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 4, του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιστορικοί συμφωνούν ως προς το ότι δεν είναι δυνατή η πλήρως αντικειμενική ερμηνεία ιστορικών γεγονότων, ούτε υπάρχουν αντικειμενικές ιστορικές αναφορές· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι οι επαγγελματίες ιστορικοί χρησιμοποιούν επιστημονικά μέσα για τη μελέτη του παρελθόντος προσπαθώντας να είναι όσο το δυνατόν πιο αμερόληπτοι,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι κανένας πολιτικός φορέας και κανένα πολιτικό κόμμα δεν έχουν το μονοπώλιο στην ερμηνεία της ιστορίας και ότι τέτοιοι φορείς και τέτοια κόμματα δεν μπορούν να διεκδικούν εύσημα αντικειμενικότητας·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επίσημες πολιτικές ερμηνείες ιστορικών γεγονότων δεν θα πρέπει να επιβάλλονται με αποφάσεις της πλειοψηφίας στα κοινοβούλια· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κοινοβούλια δεν μπορούν να νομοθετούν για το παρελθόν,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι βασικός στόχος της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης είναι η μελλοντική διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, και ότι με τα άρθρα 6 και 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίζονται κατάλληλοι μηχανισμοί για την επίτευξη του στόχου αυτού,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι παρερμηνείες της ιστορίας μπορεί να τροφοδοτήσουν πολιτικές αποκλεισμού, πυροδοτώντας έτσι φαινόμενα μίσους και ρατσισμού,
ΣΤ. εκτιμώντας ότι οι μνήμες του τραγικού παρελθόντος της Ευρώπης πρέπει να μείνουν ζωντανές, για να αποτιθεί φόρος τιμής στα θύματα, να καταδικαστούν οι θύτες και να τεθούν οι βάσεις της συμφιλίωσης μέσα από την αλήθεια και τη μνήμη,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τον 20ό αιώνα στην Ευρώπη εκατομμύρια άνθρωποι υπήρξαν θύματα εξορίας, φυλάκισης, βασανισμού και φόνου από ολοκληρωτικά και αυταρχικά καθεστώτα· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει, ωστόσο, να αναγνωριστεί η μοναδικότητα του Ολοκαυτώματος,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι κυρίαρχη ιστορική εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης ήταν ο ναζισμός, ενώ τα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης είχαν την εμπειρία τόσο του κομμουνισμού όσο και του ναζισμού, και ότι πρέπει να προωθηθεί η κατανόηση για το διπλό παρελθόν δικτατορίας στις χώρες αυτές,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση υπήρξε εξαρχής μια απάντηση στα δεινά που επέφεραν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και η ναζιστική τυραννία που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα και στην επιβολή ολοκληρωτικών και αντιδημοκρατικών κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αλλά και ένας τρόπος για την υπέρβαση των διαιρέσεων και της εχθρότητας στην Ευρώπη μέσω της συνεργασίας και της ενοποίησης, καθώς και για την εξάλειψη των πολέμων και την εδραίωση της δημοκρατίας στην Ευρώπη,
Ι. εκτιμώντας ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπήρξε επιτυχημένη και έδωσε ως αποτέλεσμα μια Ευρωπαϊκή Ένωση που σήμερα περιλαμβάνει τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης οι οποίες έζησαν υπό κομμουνιστικά καθεστώτα από το τέλος του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '90, καθώς και ότι οι προηγούμενες εντάξεις της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, που υπέφεραν για πολλά χρόνια υπό φασιστικά καθεστώτα, βοήθησαν στην εδραίωση της δημοκρατίας στη Νότια Ευρώπη,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη δεν θα ενωθεί ποτέ αν δεν μπορέσει να καταλήξει σε κοινή θεώρηση της ιστορίας της, να αναγνωρίσει το ναζισμό, το σταλινισμό και τα φασιστικά και κομμουνιστικά καθεστώτα ως μέρος της κοινής ιστορίας της και αν δεν διεξαγάγει τίμιο και ουσιαστικό διάλογο για τα εγκλήματα των καθεστώτων αυτών κατά τον περασμένο αιώνα,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2009 η επανενωμένη Ευρώπη θα γιορτάσει την 20ή επέτειο της κατάρρευσης των κομμουνιστικών δικτατοριών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, γεγονός που αποτελεί ευκαιρία να ενισχυθεί η συνείδηση του παρελθόντος και να αναγνωριστεί ο ρόλος των πρωτοβουλιών δημοκρατών πολιτών, και γεγονός που προσφέρει κίνητρο για την ενίσχυση των αισθημάτων εγγύτητας και συνοχής·
ΙΓ. εκτιμώντας ότι είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε εκείνους που αντιτάχθηκαν ενεργά στον ολοκληρωτισμό και οι οποίοι θα πρέπει να καταγραφούν στη συνείδηση των ευρωπαίων ως ήρωες της εποχής του ολοκληρωτισμού, λόγω της αυτοθυσίας τους, της πίστης τους σε ιδανικά, της αξιοπρέπειας και του θάρρους τους,
ΙΔ. εκτιμώντας ότι, από την οπτική γωνία των θυμάτων, δεν έχει σημασία ποιο καθεστώς τους αφαίρεσε την ελευθερία, τους βασάνισε ή τους δολοφόνησε, για οποιονδήποτε λόγο,
1. εκφράζει τον σεβασμό του προς όλα τα θύματα ολοκληρωτικών και αντιδημοκρατικών καθεστώτων στην Ευρώπη και τιμά εκείνους που αγωνίσθηκαν κατά της τυραννίας και της καταπίεσης·
2. επαναλαμβάνει ότι είναι προσηλωμένο σε μια Ευρώπη ειρηνική και ευημερούσα, στηριζόμενη στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
3. υπογραμμίζει τη σημασία που έχει να διατηρηθεί ζωντανή η μνήμη του παρελθόντος, διότι δεν μπορεί να υπάρξει συμφιλίωση χωρίς αλήθεια και μνήμη· επαναλαμβάνει ότι στέκεται ενωμένο απέναντι σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού, όποιο και να είναι το ιδεολογικό του υπόβαθρο·
4. υπενθυμίζει ότι τα πιο πρόσφατα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και πράξεις γενοκτονίας στην Ευρώπη διαπράττονταν ακόμα τον Ιούλιο του 1995, και ότι είναι αναγκαία η διαρκής επαγρύπνηση για την καταπολέμηση των αντιδημοκρατικών, ξενοφοβικών, αυταρχικών ή ολοκληρωτικών ιδεών και τάσεων·
5. υπογραμμίζει ότι για να ενισχυθεί στην Ευρώπη η συνειδητοποίηση των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από ολοκληρωτικά και αντιδημοκρατικά καθεστώτα, πρέπει να υποστηριχθεί η συλλογή τεκμηρίωσης και μαρτυριών σχετικά με το ταραγμένο παρελθόν της Ευρώπης, αφού δεν μπορεί να υπάρξει συμφιλίωση χωρίς μνήμη·
6. εκφράζει τη λύπη του διότι, είκοσι χρόνια μετά την κατάρρευση των κομμουνιστικών δικτατοριών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η πρόσβαση σε έγγραφα προσωπικής σημασίας και η επιστημονική έρευνα είναι ακόμη αδικαιολόγητα περιορισμένες σε ορισμένα κράτη μέλη· ζητεί να καταβληθεί πραγματική προσπάθεια, σε όλα τα κράτη μέλη, ώστε να ανοίξουν τα αρχεία, ακόμη και εκείνα των πρώην υπηρεσιών εσωτερικής ασφάλειας, της μυστικής αστυνομίας και των υπηρεσιών πληροφοριών, αν και θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι δεν θα γίνει κατάχρηση της διαδικασίας αυτής για πολιτικούς σκοπούς·
7. καταδικάζει έντονα και απερίφραστα όλα τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τις μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν από όλα τα ολοκληρωτικά και αυταρχικά καθεστώτα· εκφράζει τη συμπάθεια και την κατανόησή του προς τα θύματα των εγκλημάτων αυτών και τις οικογένειές τους και αναγνωρίζει τα δεινά που υπέστησαν·
8. δηλώνει ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση, ως μέσο για την επίτευξη της ειρήνης και της συμφιλίωσης, αντιπροσωπεύει την ελεύθερη επιλογή των λαών της Ευρώπης να κατευθυνθούν προς ένα κοινό μέλλον, και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ιδιαίτερη υποχρέωση να προωθεί και να διαφυλάσσει τη δημοκρατία και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, εντός και εκτός των ορίων της·
9. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να ενισχυθεί η διδασκαλία της ευρωπαϊκής ιστορίας και να τονιστούν το ιστορικό επίτευγμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και η έντονη αντίθεση μεταξύ του τραγικού παρελθόντος και της ειρηνικής και δημοκρατικής κοινωνικής τάξης στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση·
10. πιστεύει ότι η ορθή διατήρηση της ιστορικής μνήμης, η συνολική επανεξέταση της ευρωπαϊκής ιστορίας και η πανευρωπαϊκή αναγνώριση όλων των ιστορικών πτυχών της σύγχρονης Ευρώπης, θα ενισχύσουν την πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση·
11. καλεί, στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο και την Επιτροπή να υποστηρίξουν τις δραστηριότητες Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων όπως η "Memorial" στη Ρωσική Ομοσπονδία, που δραστηριοποιούνται στην έρευνα και τη συλλογή εγγράφων σχετικά με εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της σταλινικής περιόδου·
12. επαναλαμβάνει τη συνεπή στήριξή του στην ενίσχυση του διεθνούς δικαιοδοτικού συστήματος·
13. ζητεί την καθιέρωση βήματος Ευρωπαϊκής Μνήμης και Συνείδησης που να στηρίζει τη δικτύωση και τη συνεργασία των εθνικών ερευνητικών ιδρυμάτων που ειδικεύονται στον τομέα της ιστορίας του ολοκληρωτισμού, και τη δημιουργία πανευρωπαϊκού κέντρου/μνημείου τεκμηρίωσης για τα θύματα όλων των ολοκληρωτικών καθεστώτων·
14. ζητεί ενίσχυση των υπαρχόντων σχετικών χρηματοοικονομικών μέσων, ώστε να υποστηριχτεί η επαγγελματική ιστορική έρευνα για τα ανωτέρω θέματα·
15. ζητεί να καθιερωθεί η 23η Αυγούστου ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα όλων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων, και να γιορτάζεται με αξιοπρέπεια και αμεροληψία·
16. είναι πεπεισμένο ότι απώτερος στόχος της αποκάλυψης και της αποτίμησης των εγκλημάτων που διέπραξαν τα ολοκληρωτικά κομμουνιστικά καθεστώτα είναι η συμφιλίωση, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αν υπάρξει αποδοχή της ευθύνης, ζητηθεί συγγνώμη και προωθηθεί η ηθική ανάκαμψη·
17. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των υποψήφιων χωρών, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των χωρών που έχουν συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
| (1) | EΕ L 328, 6.12.2008, σ. 55. |
| (2) | Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0439. |
| (3) | EΕ C 92 E, 20.4.2006, σ. 392. |
| (4) | Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0523. |
| (5) | Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2009)0028. |
